ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΚΤΑΒΙΟ ΠΑΣ
Η θάλασσα καβαλάει την ακτή*
Αναζητώντας διαφορετικό υπόδειγμα από την καθημερινότητα ως επανάληψη της προηγουμένης. Από τις σχέσεις ως αυτό που αποκαλείται «δημόσιες» περιπαικτικά και ίσως αφοπλιστικά ιδιοτελώς. Από την τέχνη ως μεγέθυνση και από την πολιτική ως άλγεβρα όλων αυτών. Μια παρτίδα που αξιολογείται ο ευέλικτος, ο πραγματιστής, ο ψυχρός. Μπορεί και ο κενός ως προνομιακή ιδιότητα, που γκελάρει όμως στα σόσιαλ λόγω ακριβώς της κενότητας ίσως. Ψάχνοντας λοιπόν το αντίθετο, υποχρεωτικά πέφτεις πάνω στον καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου, Γιώργο Κεντρωτή. Με αφορμή τη μετάφραση των ποιημάτων στην ισπανική, του Μεξικάνου, σουρεαλιστή, Οκτάβιο Πας.
Μια ξενάγηση στον σουρεαλισμό συναντιέται αρχικώς αναπόφευκτα με την τομή του μαρξισμού με τον φροϊδισμό, υπενθυμίζοντας έτσι το συγκεκριμένο στάδιο της ιστορίας της φιλοσοφίας στον μεσοπόλεμο. Περίοδο που πολλοί αναζητούν το ιστορικό ανάλογο της τρέχουσας ή επίκαιρα ιστορικά διδάγματα ή τι έφταιξε, τέλος πάντων, «και δεν πήγαμε μπροστά»!
Ο Οκτάβιος Πας (1914-1998) είναι τυπικός εκπρόσωπος της εποχής και της γενιάς του. Κι ο ποιητής/μεταφραστής είναι ζηλωτής της γνώσης, της τέχνης, της διάχυσης, της δημιουργίας.
Εκείνο που θα κάνει έναν νεότερο άνθρωπο να πιάσει το νήμα είναι η αναζήτηση μιας απάντησης από τα παλιά στην άχαρη, σημερινή πραγματικότητα. Τη θεωρητική υστέρηση και την υποταγή εντέλει στις εκδοχές του επικρατέστερου και μάλιστα με το επιχείρημα πως δεν υφίσταται εναλλακτική. Όμως ο καθείς, σε όποια πλευρά της ιστορίας κι αν ακκίζεται, μέσα του τον τρώει το ερώτημα, που δεν μπορούν να απαντήσουν οι τηλεοπτικές εκπομπές λόγου. Κι αυτό ανεξαρτήτως προοδευτικού μέτρου αξιολόγησής τους.
Δεν απομένει παρά η τέχνη ως συμπυκνωμένη διαχρονικά ανησυχία. Ως σύνθεση αισθητικών και φιλοσοφικών ρευμάτων. Ως κιβωτός και ως φρεγάτα, μέρες πούναι, που μεταφέρει αλλά και βάλλει με το διαπεραστικό, οξύ περιεχόμενο της. Και να εύχεστε να υπάρχει πάντα κάποιος Κεντρωτής, καταλύτης και λογοθέτης να προκαλεί με τη δημιουργικότητά του και να την απολαμβάνουμε.
* Στίχος από τον Ύμνο εν μέσω ερειπίων (Νάπολη 1948) του Οκτάβιο Πας σε μετάφραση του Γιώργου Κεντρωτή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου