ΠΛΑΤΩΝ, ΦΑΙΔΩΝ, 89c11-e3

 

Πλάτων, Φαίδων, 89c11-e3

 

Νὰ μὴ γίνουμε —εἶπε— μισόλογοι ὅπως ὅσοι γίνονται μισάνθρωποι, διότι δὲν ὑπάρχει μεγαλύτερο κακὸ νὰ πάθεις ἀπ᾽ τὸ νὰ μισήσεις τοὺς λόγους. Μὲ ἕναν καὶ τὸν ἴδιο τρόπο γίνονται ἡ μισολογία καὶ ἡ μισανθρωπία. Ἡ μισανθρωπία μπαίνει μέσα μας, ὅποτε ἐμπιστευόμαστε στὸ ἔπακρο κάποιον, χωρὶς νὰ κατέχουμε τὴν τέχνη τῆς ἀνθρωπογνωσίας, κι ἐνῶ ἔπειτα νομίζουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι σὲ ὅλα του εἰλικρινής, ὑγιὴς καὶ ἔμπιστος, λίγο ἀργότερα ἀνακαλύπτουμε ὅτι εἶναι πονηρὸς καὶ ἄπιστος καὶ ἐντελῶς διαφορετικὸς ἀπὸ πρίν. Ὅταν αὐτὸ τὸ πάθουμε πολλὲς φορές, καὶ μάλιστα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τοὺς νομίζαμε γιὰ τοὺς πιὸ κοντινοὺς καὶ τοὺς πολὺ στενούς φίλους μας, φτάνουμε στὸ τέλος, ἀπὸ τὶς πολλὲς ἐπαναλήψεις τοῦ γεγονότος, νὰ μισοῦμε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ θεωροῦμε ὅτι σὲ κανέναν δὲν ὑπάρχει ἀπολύτως τίποτα τὸ ὑγιές. Ἢ μήπως δὲν ἔχεις ἀντιληφθεῖ ὅτι τὰ πράγματα αὐτὰ γίνονται;

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.

 

***************

 

Μὴ γενώμεθα, ἦ δ᾽ ὅς, μισόλογοι, ὥσπερ οἱ μισάνθρωποι γιγνόμενοι· ὡς οὐκ ἔστιν, ἔφη, ὅτι ἄν τις μεῖζον τούτου κακὸν πάθοι ἢ λόγους μισήσας. γίγνεται δὲ ἐκ τοῦ αὐτοῦ τρόπου μισολογία τε καὶ μισανθρωπία. ἥ τε γὰρ μισανθρωπία ἐνδύεται ἐκ τοῦ σφόδρα τινὶ πιστεῦσαι ἄνευ τέχνης, καὶ ἡγήσασθαι παντάπασί γε ἀληθῆ εἶναι καὶ ὑγιῆ καὶ πιστὸν τὸν ἄνθρωπον, ἔπειτα ὀλίγον ὕστερον εὑρεῖν τοῦτον πονηρόν τε καὶ ἄπιστον, καὶ αὖθις ἕτερον· καὶ ὅταν τοῦτο πολλάκις πάθῃ τις καὶ ὑπὸ τούτων μάλιστα οὓς ἂν ἡγήσαιτο οἰκειοτάτους τε καὶ ἑταιροτάτους, τελευτῶν δὴ θαμὰ προσκρούων μισεῖ τε πάντας καὶ ἡγεῖται οὐδενὸς οὐδὲν ὑγιὲς εἶναι τὸ παράπαν. ἢ οὐκ ᾔσθησαι σύ πω τοῦτο γιγνόμενον;