ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΑΣΕΒΕΔΟ

JORGE LUIS BORGES

ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΑΣΕΒΕΔΟ

Γεγονός είναι ότι περί αυτού αγνοώ τα πάντα
–εκτός από τόπων ονόματα και ημερομηνίες:
απάτες των λέξεων, δόλους–
αλλά μετ’ ευλαβείας και φόβου διέσωσα την τελευταία του μέρα,
όχι ό,τι είδαν οι άλλοι, αλλά κάτι τελείως δικό του,
και θέλω από το πεπρωμένο μου να βγω και να το γράψω.

Εθισμένος στη διάλεκτο του πόκερ που μιλάνε στο Μπουένος Άιρες,
του Αλσίνα οπαδός, γεννήθηκε στην καλή πλευρά του Αρρόγιο δελ Μέδιο,
επιθεωρητής γεωργίας στην παλιά αγορά του Όνσε,
αστυνομικός επιθεωρητής στο Τρίτο Διαμέρισμα,
πολέμησε όποτε η πατρίδα τον εκάλεσε:
στη Σεπέδα, στο Παβόν και στην παραλία των Κορράλες.

Ναι, άλλα η φωνή μου δεν πρέπει να υποθέτει τις μάχες,
που είχε αυτός αδράξει και βάλει σ’ ένα όνειρο μέσα ουσιαστικό.

Ακριβώς όπως άλλοι γράφουνε στίχους,
έτσι κι ο παππούς μου έπλασε ένα όνειρο.

Όταν μια πνευμονική τον έφαγε συμφόρηση
και του αλλοίωσαν οι παραισθήσεις και ο πυρετός την όψη,
συγκέντρωσε της μνήμης του τα ζέοντα αρχεία
και τ’ όνειρό του εσφυρηλάτησε.

Συνέβη σ’ ένα σπίτι της οδού Σερράνο,
το καυτό καλοκαίρι του χίλια εννιακόσια πέντε.

Δύο ονειρεύτηκε στρατούς
πως μπήκαν στη σκιά μιας μάχης·
τις εντολές, τις σημαίες, τις μονάδες απαρίθμησε.

«Οι αξιωματικοί να ξαναδούν τα σχέδιά τους για τη μάχη»,

είπε με φωνή που ακούστηκε,
και για να τους δει, να σηκωθεί προσπάθησε.

Έκανε μια στρατολόγηση απ’ την πάμπα:
έψαξε εδάφη ακανόνιστα να κρατηθεί το πεζικό,
και πεδιάδα ίσια το ιππικό να επελαύνει ανίκητο.

Έκανε και μια τελευταία στρατολόγηση,
συγκέντρωσε τα τόσες χιλιάδες πρόσωπα που ξέρει ο άνθρωπος,

χωρίς πραγματικά να το γνωρίζει στο τέλος της ζωής του:
πρόσωπα με γενειάδες που θα ξεθωριάζουνε σε δαγκεροτυπίες,
πρόσωπα που έζησαν δίπλα του και πέθαναν δίπλα του

στις μάχες της Σεπέδα και της Πουέντε Αλσίνα.

Λεηλάτησε τις μέρες του,
να υπαρασπιστεί οραματικά την πατρίδα που χρειαζόταν

η πίστη του, όχι αυτήν που του επέβαλε ο πυρετώδης ζήλος του·
τα φαντάσματα του Μπουένος Άιρες έκανε στρατό
να πάει να σκοτωθεί στη μάχη.

Κι έτσι, στο υπνοδωμάτιο με θέα στον κήπο,
πέθανε μέσα σ’ ένα όνειρο για την πατρίδα.

Ταξιδιού μεταφορά μού είπαν ήτανε ο θάνατός του. Δεν το πίστεψα.
Μικρό παιδί ήμουν, δεν εγνώριζα τον θάνατο – αθάνατος ήμουν·
και τον έψαχνα μέρες πολλές στ’ αφώτιστα δωμάτια μέσα

να τόνε βρω πού είναι.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.