Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021

Ο DEREK WALCOTT ΣΤ’ ΟΝΕΙΡΟ ΜΟΥ


 

ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΩΣΤΑΓΙΟΛΑΣ

 

Ο DEREK WALCOTT ΣΤ’ ΟΝΕΙΡΟ ΜΟΥ

 

στον Γ. Κεντρωτή

 

Ωριμότητα είναι, ό ν τ ω ς, ad libitum ν' αφομοιώνεις,

να προσαρτάς τον πρόγονο γόνιμα στη γραφή σου·

μα κι αν, προσώρας, δύσκολο - δώσε βάση: πτοήσου

από κάτι ουσιωδέστερο κι άλλο μη μαστιγώνεις

 

το σαρκίο σου άδικα· θεμιτό είναι πλήρως

τη σκούφια της στα σπάργανα της σκάλας η φωνή σου

να την προδίδει πότε-πότε αθέλητα. Θυμίσου:

δεν είναι σπριντ η τέχνη αυτή. Σ'το λέω ιδιοπείρως

 

με τα θαμνώδη ρήματα της γλώσσας λαχανιάζει

λιγότερο όποιος τη δική του κάλλιο έχει λιχνίσει.

Κι αν όλος, πάλι, σκλήθρες ο ουρανίσκος σου φαντάζει

 

μη φοβού, υπομονή, και η τριβή θα τον πλανίσει

του λόγου αργά ή γρήγορα, έτσι που πατινάζ οι

φθόγγοι να κάνουν πάνω του, να ρέει ο ρυθμός σα βρύση.

 

Αμ δε, κανείς δε βγήκε - ούτε ο Ρεμπώ - Ορφέας απ' τη γέννα

στίχους να πλέκει αβίαστα, ποιήματα ένα κι ένα!

 

ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ

 





ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021

ΣΤΗΝ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΠΟΙΗΤΩΝ

 


ΣΤΗΝ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΠΟΙΗΤΩΝ 

 


 



ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ

 


ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ
Στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού
στο πλαίσιο του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Αθηνών.

 



ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ


ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ

 

Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ

ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΠΕΤΡΑΡΧΗ

 

Νερά καθαροφλοίσβιστα, γλυκύτατα και κρύα…

Ο δεκαπεντασύλλαβος θα μοιραστεί στα δύο

(εγώ ’μαι ο βασιλιάς εδώ, δικό μου είν’ το μαντείο)

και μέλιτος ποιητικού θα πληρωθεί η υδρία.

 

Ελληνική να γίνει ωδή, ενός μονάχα χρεία

παρίσταται: στα μέτρα της ν’ ακούγεται ένα ωδείο

να ορχείται – νά ’χει φρένα εκστατικά και νά ’ν’ αγγείο

με φίλτρα λυρικά που εξημερώνουν φύση αγρία.

 

Αυτό είναι, ναι, η μετάφραση: εξημέρωση αγρίων στίχων!

Να γαληνέψω μού ’πεσε εγώ τον πόνο του Πετράρχη,

του ποιητή των ποιητών. Μα και για μένα υπάρχει

 

το κίνητρο στη μεταγλώττιση να μπώ των ήχων:

δροσόχορτα, δροσάνθη ερωτικά μού λένε «Γι’ άκουε,

Διονύσιε, πώς μιλάνε chiare, fresche e dolci acque

 

 

ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΜΠΡΕΧΤ

 

Ενώ με μεταφράζεις (μού ’πε ο Μπρεχτ μες στ’ όνειρό μου),

σε βλέπω που κολλάς στις λέξεις μου με αδιαλλαξία.

Αν λέξεις σκέψεις πρόσθετες δικές σου, στην αξία

των στίχων μου θα πρόσθετες αξία. Το υλικό μου

 

για μπούσουλα και δείχτη δές το. Και όχι με του νόμου

τη νόρμα ή τις συνέπειες. Κι εγώ την αταξία

εξ άλλου επρέσβευα παντού, και πάντα υπεραξία

ιδεών αντλούσα μέσ’ απ’ τη διαλεκτική του δρόμου.

 

Γι’ αυτό σου λέω: μ’ αρέσει η προδοσία του κειμένου·

μου αποδεικνύει πως σε βάθος μ’ έχεις καταλάβει.

Εν αμφιβόλω θέτε τα γραπτά μου, προκειμένου

 

τη γλώσσα μου να βάλεις στη δικιά σου να μιλήσει!

Σ’ αυτό όσοι από ποιητική νογάν δεν βλέπουν βλάβη.

Εσύ γνωρίζεις την καλύτερη για μένα λύση.

 

Τί λέω εγώ το πιάνει αυτός που θα με αμφισβητήσει·  

τους όμοιους μας τούς νοιάζει νά ’ν’ ελεύθεροι, όχι σκλάβοι.  


 

ΕΧΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΤΟ «ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΣ»

ΤΟΥ ΧΕΡΜΑΝ ΜΠΡΟΧ

 

Νεολογισμοί και σχήματα άφαντης διανοίας

και λόγου επέκεινα των γλωσσικών σημείων

συμφύρονται σε κυκεώνες συν και μείον

εννοιών, που αντιστρατεύονται της σημασίας

 

τους ρόλους με σχεδιασμούς της φαντασίας.

Και ξετυλίγονται απ’ των μουσικών πηνίων

τα σύρματα μιας θεωρίας των παιγνίων

κορδέλες ήχων ένεκα της αφασίας

 

που τρέφει εντός του ο λόγος, όταν είναι γλώσσα

εν χρήσει και εκφερόμενη ως λαλιά βοώσα

απ’ τα χιλιάδες στόματα των συγγραφέων

 

που τη ρυθμίζουν γραμμικώς και αυθαιρέτως.

Μετάφρασμα είναι λόγος άλλος, νέτος-σκέτος,

και αγέρας ξένος πρωτοτύπως υποπνέων.

 

 

ΕΧΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

 

Να βάλω διάλεξα από τα δικά σου ρούχα

μονάχα λίγα, μα που ότι ήτανε δικά σου

ευθύς να φαίνεται – και απ’ όλα τα γραπτά σου.

Στο ιταλικό και λυρικό σου σύμπαν, που ’χα

 

στον νου μου μέσα κλείσει, ετοιμασμένες τού ’χα

φωλιές ελληνικές, να κελαηδεί η λαλιά σου

αβίαστα, και νά ’ναι ο θώκος της μιλιάς σου

έν’ άσυλο για σχήματα προνομιούχα

 

που και ύφος μεταφέρουν αβλαβώς και ουσία

από τη γλώσσα που μιλούσες κάθε μέρα

στην άλλη που ίδρυσες για την ελευθερία

 

του γένους μας. Θα δεις στα μεταφράσματά μου

τις εντολές σου για τους στίχους· τον αγέρα

της λύρας σου θα νιώσεις. Δες και τα δικά μου –

 

  τη νέα μόδα. Μην πεις ότι είναι αθετήσεις·

  μιμήσεις είναι· και προσαρμογές επίσης.

 

ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ

 





 


ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2021

ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ

 






ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ
(περί μεταφράσεως ο λόγος)
Τελευταίες διορθώσεις

 

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2021

ΠΕΝΤΕ ΓΑΛΑΖΙΑ ΧΑΪΚΟΥ

 


ΠΕΝΤΕ ΓΑΛΑΖΙΑ ΧΑΪΚΟΥ

 

ΓΙΑΜΑΓΚΟΥΤΣΙ ΣΟΝΤΟ (1642-1716)

 

Η μπλε θάλασσα

σίγασε τα τύμπανα·

μας καλεί η άνοιξη.

 

 

ΚΟΜΠΑΓΙΑΣΙ ΙΣΣΑ (1763-1828)

 

Μοιάζει ουρανός μπλε

το κιμονό που φοράς –

τόσο αγέρινο!

 

 

ΤΑΝΕΝΤΑ ΣΑΝΤΟΚΑ (1882-1940)

 

Άμα γυρίσω

τα νώτα μου, γαλάζιος

ανοίγει ο ουρανός.

 

 

ΝΟΜΠΟΥΚΟ ΚΑΤΣΟΥΡΑ (1914-2004)

 

Από ορεινούς θεούς

γαλάζια σαύρα –να την–

εκυκλώθηκε.

 

 

ΚΑΝΕΚΟ ΤΟΤΑ (1919-2018)

 

Γαλάζιο άλογο

στο χώμα καταρρέει –

μπήκε ο Δεκέμβρης.

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.