ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ

 

Ο ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ

ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟ ΠΕΤΡΑΡΧΗ

 

Νερά καθαροφλοίσβιστα, γλυκύτατα και κρύα…

Ο δεκαπεντασύλλαβος θα μοιραστεί στα δύο

(εγώ ’μαι ο βασιλιάς εδώ, δικό μου είν’ το μαντείο)

και μέλιτος ποιητικού θα πληρωθεί η υδρία.

 

Ελληνική να γίνει ωδή, ενός μονάχα χρεία

παρίσταται: στα μέτρα της ν’ ακούγεται ένα ωδείο

να ορχείται – νά ’χει φρένα εκστατικά και νά ’ν’ αγγείο

με φίλτρα λυρικά που εξημερώνουν φύση αγρία.

 

Αυτό είναι, ναι, η μετάφραση: εξημέρωση αγρίων στίχων!

Να γαληνέψω μού ’πεσε εγώ τον πόνο του Πετράρχη,

του ποιητή των ποιητών. Μα και για μένα υπάρχει

 

το κίνητρο στη μεταγλώττιση να μπώ των ήχων:

δροσόχορτα, δροσάνθη ερωτικά μού λένε «Γι’ άκουε,

Διονύσιε, πώς μιλάνε chiare, fresche e dolci acque!»

 

 

ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΜΠΡΕΧΤ

 

Ενώ με μεταφράζεις (μού ’πε ο Μπρεχτ μες στ’ όνειρό μου),

σε βλέπω που κολλάς στις λέξεις μου με αδιαλλαξία.

Αν λέξεις σκέψεις πρόσθετες δικές σου, στην αξία

των στίχων μου θα πρόσθετες αξία. Το υλικό μου

 

για μπούσουλα και δείχτη δές το. Και όχι με του νόμου

τη νόρμα ή τις συνέπειες. Κι εγώ την αταξία

εξ άλλου επρέσβευα παντού, και πάντα υπεραξία

ιδεών αντλούσα μέσ’ απ’ τη διαλεκτική του δρόμου.

 

Γι’ αυτό σου λέω: μ’ αρέσει η προδοσία του κειμένου·

μου αποδεικνύει πως σε βάθος μ’ έχεις καταλάβει.

Εν αμφιβόλω θέτε τα γραπτά μου, προκειμένου

 

τη γλώσσα μου να βάλεις στη δικιά σου να μιλήσει!

Σ’ αυτό όσοι από ποιητική νογάν δεν βλέπουν βλάβη.

Εσύ γνωρίζεις την καλύτερη για μένα λύση.

 

Τί λέω εγώ το πιάνει αυτός που θα με αμφισβητήσει·  

τους όμοιους μας τούς νοιάζει νά ’ν’ ελεύθεροι, όχι σκλάβοι.  

 

ΕΧΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΤΟ «ΒΙΡΓΙΛΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΣ»

ΤΟΥ ΧΕΡΜΑΝ ΜΠΡΟΧ

 

Νεολογισμοί και σχήματα άφαντης διανοίας

και λόγου επέκεινα των γλωσσικών σημείων

συμφύρονται σε κυκεώνες συν και μείον

εννοιών, που αντιστρατεύονται της σημασίας

 

τους ρόλους με σχεδιασμούς της φαντασίας.

Και ξετυλίγονται απ’ των μουσικών πηνίων

τα σύρματα μιας θεωρίας των παιγνίων

κορδέλες ήχων ένεκα της αφασίας

 

που τρέφει εντός του ο λόγος, όταν είναι γλώσσα

εν χρήσει και εκφερόμενη ως λαλιά βοώσα

απ’ τα χιλιάδες στόματα των συγγραφέων

 

που τη ρυθμίζουν γραμμικώς και αυθαιρέτως.

Μετάφρασμα είναι λόγος άλλος, νέτος-σκέτος,

και αγέρας ξένος πρωτοτύπως υποπνέων.

 

 

ΕΧΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ

 

Να βάλω διάλεξα από τα δικά σου ρούχα

μονάχα λίγα, μα που ότι ήτανε δικά σου

ευθύς να φαίνεται – και απ’ όλα τα γραπτά σου.

Στο ιταλικό και λυρικό σου σύμπαν, που ’χα

 

στον νου μου μέσα κλείσει, ετοιμασμένες τού ’χα

φωλιές ελληνικές, να κελαηδεί η λαλιά σου

αβίαστα, και νά ’ναι ο θώκος της μιλιάς σου

έν’ άσυλο για σχήματα προνομιούχα

 

που και ύφος μεταφέρουν αβλαβώς και ουσία

από τη γλώσσα που μιλούσες κάθε μέρα

στην άλλη που ίδρυσες για την ελευθερία

 

του γένους μας. Θα δεις στα μεταφράσματά μου

τις εντολές σου για τους στίχους· τον αγέρα

της λύρας σου θα νιώσεις. Δες και τα δικά μου –

 

  τη νέα μόδα. Μην πεις ότι είναι αθετήσεις·

  μιμήσεις είναι· και προσαρμογές επίσης.