ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ: ΕΠΙ ΑΣΠΑΛΑΘΩΝ

 

PASOLINI : UNA VITA VIOLENTA / ΒΙΟΣ ΒΙΑΙΟΣ

 

PASOLINI : UNA VITA VIOLENTA / ΒΙΟΣ ΒΙΑΙΟΣ

εδώ

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

 

PIER PAOLO PASOLINI

 

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

 

Μου φαίνεται ότι η μόνη πραγματικά προκλητική δύναμη του παρόντος είναι το παρελθόν. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να συντρίψει το παρόν όπως το παρελθόν. Πρόκειται για παράξενη μορφή συντηρητισμού ή επαναστατικότητας. Δεν ξέρω τρόπο να το ορίσω.

Ισπαχάν (Ιράν), Μάρτιος 1973

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

ΗΜΕΡΙΔΑ ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ

 

ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

στο σπίτι του Διονυσίου Σολωμού

ομιλία μου για τον Ιάκωβο Πολυλά και τις απόψεις του περί ποιητικής μετάφρασης.

ΓΚΑΝΤΑ ΚΑΙ ΜΙΖΟΓΚΟΥΤΣΙ

 

PIER PΑOLO PASOLINI

 

ΓΚΑΝΤΑ ΚΑΙ ΜΙΖΟΓΚΟΥΤΣΙ

 

Στο επίπεδο της λογοτεχνίας μια μορφή όπως ο Κάρλο Εμίλιο Γκάντα ​​είχε μεγάλη σημασία για μένα: ο Γκάντα, στη λογοτεχνία, είναι ό,τι είναι για μένα ο Μιζογκούτσι στον κινηματογράφο. Και οι δύο τους δεν είναι πατρικές μορφές, αλλά αδελφικές, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσα να κάνω ό,τι έκανα. Για μένα, στο επίπεδο της έκφρασης, η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος είναι το ίδιο πράγμα. Η πρόκληση είναι πάντοτε να εκφράζεσαι: και όλα τα μέσα, κατά βάθος, είναι ισοδύναμα.

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

ΕΚΜΥΣΤΗΡΕΥΣΗ

PIER PAOLO PASOLINI

Όταν ένας ειλικρινής άνθρωπος εμπιστεύεται τα συναισθήματα ή τις ιδέες του σε έναν φίλο, πρέπει να υπολογίζει ότι ο φίλος αυτός θα αντέξει ή θα απολαύσει την εκμυστήρευση, αλλιώς ας μην τολμήσει ποτέ να εμπιστευθεί τίποτα.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ, Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΓΥΡΙΣΕ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ

 

PABLO NERUDA

 

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ, Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΓΥΡΙΣΕ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΟΥ

 

Ἀγάπη μου, ὁ χειμώνας γύρισε στὶς γειτονιές του·

ἡ γῆ τὰ κίτρινά της δῶρα τώρα πακετάρει·

τὸ χέρι μας περνᾶμε ἀργά, στοὺς μακρινοὺς τοὺς τόπους

νὰ χαϊδέψουμε τὴν κόμη τῆς γεωγραφίας.

 

Ἐμπρός! Κινᾶμε σήμερα! Πλοῖα, ρόδες καὶ καμπάνες,

ἀεροπλάνα, ἀπ᾽ τὸ ἄπειρο τοῦ τώρα ἀτσαλωμένα,

νὰ πᾶμε στὴ γαμήλιαν εὐωδιὰ τοῦ ἀρχιπελάγους

καὶ σὲ ἄλευρα μεσημβρινῶν ὑπὸ ἐπικαρπίαν!

 

Πᾶμε, ἔλα! Σήκω, καὶ τὸ διάδημά σου βάλε! Ἀνέβα,

κατέβα, τρέξε, ψάλλε μὲ τ᾽ ἀγέρι καὶ μ᾽ ἐμένα·

τὸ τρένο ἂς πάρουμε πρὸς Ἀραβία ἢ Τοκοπίγια,

 

στὴ μακρινὴ τὴ γύρη νά ᾽μαστε δυὸ μετανάστες,

σὲ λαοὺς μὲ λόγχες, μὲ φτωχὰ κουρέλια καὶ γαρδένιες,

ποὺ πάμπτωχοι, ξυπόλυτοι τοὺς κυβερνοῦν μονάρχες.

 

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.

 

ΛΕΦΤΕΡΗΣ ΠΟΥΛΙΟΣ

 

ΟΙ ΞΕΨΕΙΡΙΣΤΡΕΣ

 

ARTHUR RIMBAUD

 

ΟΙ ΞΕΨΕΙΡΙΣΤΡΕΣ

 

Ὅποτε τοῦ παιδιοῦ τὸ μέτωπο, γεμάτο ἄλικες θύελλες,

τὸ σμάρι τὸ λευκὸ ἱκετεύει ἀπὸ ὄνειρα ἀνακατεμένα, μύχια,

στὴν κλίνη του ἔρχονται δυὸ γοητευτικὲς μεγάλες ἀδελφὲς

μὲ τὰ θεσπέσϊά τους κρινοδάχτυλα καὶ τὰ στιλπνά τους νύχια.

 

Καθίζουν τὸ παιδὶ σ᾽ ἕνα παράθυρο, μπροστὰ σ᾽ ἕνα περβάζι,

ὅπου οἱ γαλάζιες αὖρες λούζουν δέσμες λουλουδιῶν γλυκά-γλυκά,

καὶ στὰ πυκνὰ μαλλιά του, ὅπου τ᾽ ἀγέρι τὴ δροσιά του κατεβάζει,

τὰ τέλεια δάχτυλά τους κόβουν βόλτες — τρομερά, μὰ τόσο ἁβρά.

 

Κοφτὲς οἱ ἀνάσες τους καὶ τὶς ἀκοῦς κοφτὲς-κοφτὲς ποὺ τραγουδοῦν

καὶ στὸ τραγούδι ὀσμὲς παλιοῦ μελιοῦ καὶ ρόδων χύνουνε ὕλη·

καμιὰ φορὰ τοῦ τραγουδιοῦ τὸ μέλος κόβεται, καθὼς ρουφοῦν

τὰ στόματά τους σάλια καὶ φιλιὰ ἀπὸ τὰ περιποαθῆ τους χείλη.

 

Βαριὰ τὰ βλέφαρά τους, καὶ τ᾽ ἀκοῦς πόσο βροντοῦν στὴν ἠρεμία

τὴν ἀρωματισμένη· καὶ τὰ δάχτυλά τους τὰ ἠλεκτρικὰ

πόσο γλυκὰ τσακίζουν —πνέοντας μιὰ γκριζωπὴν ἀδιαφορία—,

ἐκεῖ τὶς ψεῖρες τὶς μικροῦλες μὲ τὰ νύχια τὰ βασιλικά.

 

Καὶ μέσα στὸ παιδί, ἰδού, ποὺ ἀνεβαίνουν μὲ κρασιὰ τῆς Ραθυμίας

οἱ στεναγμοὶ μιᾶς φισαρμόνικας μὲ παραλήρημα καὶ μὲ ἅψη·

παιδὶ κι ἂν εἶναι, νιώθει στὴ βραδύτητα τῆς ὅποιας τους θωπείας

ἀδιάκοπα ἕναν πόθο ἐντὸς του γιὰ φιλί, ἕναν πόθο του νὰ κλάψει.

 

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.

ΑΛΙΜΟΝΟ ΜΑΣ, ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΜΑΣ, ΠΟΛΥΑΓΑΠΗΜΕΝΗ

 

PABLO NERUDA

 

ΑΛΙΜΟΝΟ ΜΑΣ, ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΜΑΣ, ΠΟΛΥΑΓΑΠΗΜΕΝΗ

 

Ἀλίμονό μας, καὶ στοὺς δυό μας, πολυαγαπημένη —

τὸ μόνο ποὺ θελήσαμε ἦταν ἔρωτας καὶ ἀγάπη,

κι ἀνάμεσα στοὺς τόσους πόνους ἦταν τὸ γραφτό μας

κι ὁ κλῆρος μας, μονάχα ἐμεῖς οἱ δυὸ νὰ πληγωθοῦμε.

 

Θελήσαμε τὸ ἐγὼ καὶ τὸ ἐσὺ γιὰ ἐμᾶς καὶ μόνο·

`τὸ ἐσὺ γιὰ τὸ φιλί, τὸ ἐγὼ γιὰ τὸ ψωμὶ τὸ κρύφιο,

κι ἔτσι ἦταν ὅλα ἁπλὰ γιὰ τώρα καὶ γιὰ πάντα, αἰώνια,

ἴσαμε ποὺ ἀπὸ τὸ παράθυρο τὸ μίσος μπῆκε.

 

Μισοῦν... μισοῦν ἐκεῖνοι ποὺ δὲν θέλουν τὴν ἀγάπη:

καὶ τὴ δική μας καὶ ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Σὰν καρέκλες

κακότυχοι εἶναι αὐτοὶ μὲς σὲ σαλόνι δίχως κόσμο.

 

Γι᾽ αὐτὸ καὶ μὲς στὶς στάχτες ἔχασαν τὸν δρόμο· ἐπῆγαν

ἀλλοῦ· καὶ οἱ φάτσες τους οἱ ἀπειλητικὲς ποὺ εἶχαν

μὲς στὸ σβησμένο τὸ λυκόφως ἔσβησαν κι ἐκεῖνες.

 

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.

 

ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ, ΡΗΓΙΣΣΑ ΤΟΥ ΣΕΛΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

 

PABLO NERUDA

 

ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ, ΡΗΓΙΣΣΑ ΤΟΥ ΣΕΛΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

 

Καρδιά μου, ρήγισσα τοῦ σέλινου καὶ τῆς σκαφίδας,

μικρὴ λεοπάρδαλη τῶν κρεμμυδιῶν καὶ τῶν νημάτων·

μ᾽ ἀρέσει νὰ κοιτῶ νὰ λάμπει τὸ βασίλειό σου

μὲ τὰ ὅπλα τοῦ κεριοῦ καὶ τοῦ κρασιοῦ καὶ τοῦ λαδιοῦ ὅλα,

 

τοῦ σκόρδου καὶ τοῦ χώματος τὰ χέρια ποὺ ἐσκάψαν,

τῆς μπλὲ οὐσίας ποὺ ἄναψε μὲς στὰ ἴδια σου τὰ χέρια,

τῆς μετανάστευσης τόσων ὀνείρων στὴ σαλάτα,

καὶ τοῦ φιδιοῦ ποὺ ἐγίνηκε σὰν λάστιχο καὶ ἀντλία.

 

Ἐσὺ κρατᾶς τὸ κλαδευτήρι κι εὐωδιὲς σηκώνεις·

ἐσὺ σαπούνια παίρνεις καὶ πρὸς τοὺς ἀφροὺς πηγαίνεις·

ἐσὺ ἀνεβαίνεις σκαλωσιὲς καὶ τὶς τρελές μου σκάλες·

 

ἐσὺ τὸ σύμπτωμα κρατᾶς τὸ καλλιγραφικό μου

καὶ μὲς στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ τετραδίου μου ἐσὺ βρίσκεις

τὶς λέξεις τὶς χαμένες ποὺ τὸ στόμα σου γυρεῦαν.

 

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.

ANDANTE ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ Γ.Σ. ΚΑΙ ΤΟΥ Γ.Κ.

 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ

 

ANDANTE ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ Γ.Σ. ΚΑΙ ΤΟΥ Γ.Κ.

 

Δίπλα στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ ἄνοιξε μιὰ λίμνη

τὸ σπήλαιο τῶν νερῶν ποὺ ἐντός της ἐκκρεμοῦσε·

τῆς πέτρας τ᾽ ἄνθη ἐστάζανε ὅ,τι ἐπιθυμοῦσε

γνώση ἔρρυθμη νὰ γίνει, νὰ τὴ ντύσουν ὕμνοι

 

καὶ νὰ ἐκραγεῖ ὡσὰν κραυγὴ ἢ καὶ ὡσὰν μετάξι.

Σὰν ἔφτασαν οἱ σκύμνοι, τὰ ἥμερα λιοντάρια,

στὸ χεῖλος τῶν ὀπάλινων γκρεμῶν, κηπάρια

ἀνάρια βρῆκαν νὰ μοσχοβολοῦν μὲ τάξη

 

ἐπάνω ἀπ᾽ τῆς ἀβύσσου τὶς ἀσπάσιες σφαῖρες.

Οἱ σταλακτίτες σταλαγμίτες τότε γίναν

καὶ τὰ νερὰ ταράχτηκαν βαθιά, κι ἐκίνααν

ν᾽ ἀρθρώσουν ἀσπασμοὺς ἀγάπης. Ἦσαν μέρες

 

τῆς θέσης μὲ ρηματικὲς θεμελιώσεις

στοῦ λόγου τὸ στερέωμα καὶ μὲ διανθίσεις

χρωματικὲς τῶν νοημάτων τους. Κι ἐπίσης

τῶν μίσχων ἡ χαρὰ ἐκφερόμενη διὰ ζώσης.

ΑΓΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΗΔΥΠΑΘΕΙΑ

 

PIER PAOLO PASOLINI

 

Η προκαταναλωτική κοινωνία χρειαζόταν ανθρώπους δυνατούς, και επομένως αγνούς. Η καταναλωτική κοινωνία, αντίθετα, χρειάζεται ανθρώπους αδύναμους, και γι’ αυτό ηδυπαθείς.

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Η ΜΟΝΑΞΙΑ

 

PIER PAOLO PASOLINI

 

Η ΜΟΝΑΞΙΑ

 

Οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται τη σιωπή, Έτσι, όταν ο συνεχής θόρυβος υποχωρεί, πρέπει πάντοτε να κάνουν κάτι: ας πούμε να σφυρίσουν, να τραγουδήσουν, να βήξουν ή να μουρμουρίσουν κάτι. Η ανάγκη για θόρυβο είναι σχεδόν ακόρεστη. Εγώ, από την άλλη, λατρεύω να είμαι μόνος. Έχω ανάγκη να είμαι μόνος: γιατί μόνο όταν είμαι μόνος, χαμένος, σιωπηλός, μπορώ να αναγνωρίζω τα πράγματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε ερημίτες ή αναχωρητές. Σημαίνει ότι εγώ προσωπικά μερικές φορές τη χρειάζομαι τη μοναξιά για να αποτοξινωθώ από τα πολλά τα λόγια.

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

ΑΓΑΠΗ

 

PIER PAOLO PASOLINI

 

Μόνο όσοι ξέρουν τι σημαίνει να αγαπάς μπορούν να εκπαιδεύσουν, και είναι  αυτοί που έχουν πάντα κατά νουν τη Θεότητα.

 

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.