ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ

JORGE LUIS BORGES

ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ

Είδα σ’ έναν διάδρομο ένα βέλος, που έδειχνε προς κάποια κατεύθυνση, και σκέφτηκα ότι εκείνο το ακίνδυνο σύμβολο ήτανε κάποτε πράγμα καμωμένο από σίδερο, εκτόξευμα απαραίτητο και θανατηφόρο που έμπαινε στη σάρκα των ανδρών και των λεόντων, που σκέπασε με σκοτάδι τον ήλιο στις Θερμοπύλες και που έδωσε για πάντα στον Χάραλντ Σιγκούρνταρσον έξι πόδια αγγλικού εδάφους.

Μέρες αργότερα μού ’δειξε κάποιος μια φωτογραφία μαγυάρου ιππέα, όπου ένα λάσο σφιγγόταν γύρω από το στήθος του αλόγου του. Κι έμαθα ότι το λάσο, που κάποτε περιστρεφόταν τον αέρα και γονάτιζε τους ταύρους στα βοσκοτόπια, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά κάτι επίσημο που συμπλήρωνε την κυριακάτικη ιπποσκευή.

Στο Δυτικό Κοιμητήριο είδα έναν ρουνικό σταυρό, σκαλισμένον πάνω σε κόκκινο μάρμαρο· τα δίκην χεριών άκρα του ήσαν κυρτωμένα, έτσι καθώς ήσαν ανοιχτά και μέσα σ’ έναν κύκλο. Τούτος ο περιορισμένος και περιγεγραμμένος σταυρός παρίστανε τον άλλον, αυτόν με τα χέρια του ελεύθερα, τα οποία με τη σειρά τους σχημάτιζαν το ικρίωμα, όπου κάποιος θεός ζούσε το μαρτύριό του, εκείνο το «πονηρόν τέχνημα» του γράμματος ταυ που καταριέται στη Δίκη των συμφώνων ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς.

Σταυρός, λάσο και βέλος, αρχαία του ανθρώπου σύνεργα, που τώρα έχουν ξεπέσει ή ανυψωθεί σε σύμβολα. Μακάρι νά ’ξερα γιατί εγώ τα θαυμάζω, όταν δεν υπάρχει στη γη ούτε ένα πράγμα, που να μην το σβήνει η λήθη ή που να μην το μεταβάλλει η μνήμη, και όταν κανείς δεν ξέρει σε τί εικόνες θα ρθεί να το μεταφράσει το μέλλον.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.