Σάββατο 10 Μαρτίου 2007

ΔΥΟ ΤΣΕΧΟΙ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ




Τα δύο μεταφράσματα, που ακολουθούν, είναι δικά μου και περιλαμβάνονται στο βιβλίο μου ΜΕ ΑΠ’ ΟΛΑ ΜΕΣΑ, εκδόσεις «Τυπωθήτω», Αθήνα 2006, σελ. 76 και 108 αντίστοιχα. Διευκρινίζεται ότι το δίστιχο με τα πλάγια στο ποίημα του Φραντίσεκ Χάλας είναι δικό μου σχόλιο. Σημειώνεται ότι ο Γίρζι Όρτεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ιταλία χάρις στον μόχθο του Άντζελο Μαρία Ριπελλίνο.


FRANTIŠEK HALAS (1901-1949)


ΠΟΘΟΣ


Όχι (ποτέ!), δεν θέλω να πεθάνω
εγώ σε κλίνη με κεριά, κατ’ οίκον,
και νά ’ναι κόσμος πλήθος από πάνω
να κλαιν και να λυπούνται από καθήκον.

Ναι, σε πρασιές ποθώ μέσα να γείρω
μ’ εξαίσιο σάβανο πράσινα χόρτα –
ο τρόμος μου δεν θά ’ναι πιά εκεί γύρω…
θαν τού ’χω νά ’βγει ορθάνοιχτη την πόρτα.



Φραντίσεκ Χάλας: μέγας μάγος της των Τσέχων λύρας –
σαν να τον διάβασαν ο Λαπαθιώτης ή ο Φιλύρας.





JIŘÍ ORTEN (1919-1941)


Η ΟΛΟΔΡΟΣΗ


Το δάσος νιώθει θροΐσματα δικά σου μες στις νύχτες·
βογγάει, καλή μου, η κόμη σου και στάζουν τα κλαδιά σου
την υγρασία της δρόσου του· με σιωπηλούς τούς δείχτες
φωλιές ζητά ηχερές να βρει, ζεστές σαν την καρδιά σου.

Ολόκληρη είσαι ρίγος και ποτάμι, στα συνήθη
των στίχων ρεύματα· ερυθριάς, φοβάσαι, μα και ασπαίρεις
με ιδρώτων άλατα παντού, στα νώτα σου, στα στήθη,
και κάθυγρα τα λόγια σου στα χείλη μού προσφέρεις.

Δεν ξέρεις μάλλον τί έχουν πει τα χείλη μου για σένα·
δεν ξέρεις πόσες έχουνε φορές ψελλίσει μ’ ένα
ολάκερο δασάκι τ’ όνομά σου, ενώ τα τόξα

της σκιάς σου φεύγουνε μακριά, καθώς κοντά μου μένουν.
Ανοίγουνε τα μάτια μου στον ξύπνο ονειρεμένου
νηδύμου ύπνου αναστάσεις: του πνιγμού μου τη νέα δόξα.

10 σχόλια:

  1. Λόγος λυρικός κι εξέχων
    προερχόμενος εκ Τσέχων
    και ενίοτε συγκλίνων
    με εκείνον των Ελλήνων

    Καλησπέρα, μου έγινε συνήθεια το blog και γυρίζοντας σπίτι είπα να μπω. Τον Λαπαθιώτη τον ξέρω. Ποιος είναι ο Φιλύρας;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ iren oyitsak

    Τι ερωτάς; Ποιος ο Φιλύρας;
    Μάγος τραγικός της λύρας!
    Που έκαμε μεγάλον κρότον
    γράφοντας τον "Πιερρότον"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εκ Τσεχίας προερχόμενη
    όπως άλλες προερχόμενες
    μη γνωρίζουσα ερώτησα
    και τη στεγνή μου γνώση πότισα
    έγραψε και τις "Ερχόμενες"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ iren oyitsak

    Φευ της μακρινής Τσεχίας,
    αν τον Ρώμον αγνοεί...
    Ιδαλγός της ουτοπίας
    έζησε σκληρή ζωή:
    πότε όξος, πότε άλας
    (τό 'πε και ο Γιάννης Δάλλας.)

    @ Σεβαστόν βλόχαρχον, ενταύθα

    Και τώρα τι θα κάμωμεν χωρίς τον ροκανίδα; Τι θα απογίνει το εξαιρετικά φιλόδοξο πλάνο του τόσο στην ελληνική λογοτεχνία, όσο και στην εκλαϊκευση έργων ελλήνων κλασικών σε μοντέρνα απόδοση ;

    Μήπως το παρόν βλόγιον πρέπει να επωμιστεί την ευθύνη και την τιμή της συνέχισης του ευαγούς τούτου έργου. Πάρεξ πια και δεν του περισσεύει η φιλοδοξία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ iren oyitsak: Σας απήντησε ο Κουτσουρέλιος

    @ Κουτσουρέλιος: Ντάνκε σεν, Εχτμάιστερ!

    @ iren oyitsak: Άμπερ, Ζι ζιντ άουχ άινε έχτε Μάιστεριν!

    @ ΕΙΣ ΑΜΦΟΤΕΡΟΥΣ: Ευχαριστώ διότι:

    Η ποεζί προφανώς σάς τη δίνει
    όπως και στον Φιλύρα η "Σελήνη".
    Τους ποιητές
    βγές και δέστους
    με αναπαίστους -
    ή άντε χέσ' τους...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @ ΑΜΦΟΤΕΡΟΥΣ: Αν και δεν σας αφορούσε (κάθε άλλο), το μετάνιωσα ήδη για το βρωμερό κακέμφατο. Ντροπή μου! Συμπάθιο...

    @ Κουτσουρέλιος: Επ' αυτού (του σχετικού με το "δουλγερίδι") που με ρωτάτε, μάιστερ, θα σας απαντήσω αύριο. Καληνύχτα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητέ Κουτσουρέλιο η φιλομάθεια με έσπρωξε δυο μέρες τώρα να αναζητώ σε βιβλιοθήκες και γνωστους μανιακούς της ποίησης πληροφορίες για τον Φιλύρα

    Από το Σύνταγμα ως τα Σεπόλια
    σκόρπιζε κομφούζιο
    ως εγράφη από Κόλλια
    και από Χουρμούζιο

    Ήτο βασιλεύς πληβείων
    με αυτοκράτρες έπαιρνε συσσίτιον
    κι ετερμάτισε τον βίον
    στο Δρομοκαίτειον

    Ελπίζω να μάθω πολύ περισσότερα με τη συμβολή σας επί της βιβλιογραφίας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @ iren oyitsak: Σήφης Κόλλιας και Αιμίλιος Χουρμούζιος. Προσθέσατε, εκλεκτή φίλη, και τον αείμνηστο καπετάν-Ρομποτή ή Τάσο Κόρφη (των εκδόσεων "Πρόσπερος") και θα έχετε (αν δεν σφάλλω) το άπαν της ελληνικής βιβλιογραφίας για τον Φιλύρα. Έχει βγάλει και η αφεντιά μου κάτι από τις "Εκδόσεις Παπαϊωάννου", που λέγεται "Ο Θεατρίνος της Ζωής". Περί αυτού, όμως, στο τέιον. Οι "Εκδόσεις Παπαϊωάννου" είναι ο Αντώνης Παπαϊωάννου, ο (μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων) στιχουργός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Καν iren oyitsak

    Σας απήντησε αρμοδίως ο μπλογκάρχης Κεντρωτής, ο και "γιατρός" εσχάτως αυτοαποκαλούμενος.

    Κον Κεντρωτήν, dottore, Ιταλία

    Για τον Πελεκούδη όμως δεν μου σχολιάσατε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ Κουτσουρέλιος: Δηλαδή, φίλτατε, κείνο το "δουλγερίδι" τί 'τανε; Δεν είταν σχόλιο κρυπτικό και φαρμεκερό; Ξεύρετε, βεβαίως, ότι εμείς οι Έλληνες της διασποράς χάνουμε φάσεις απ' τα παιχνίδια που γίνονται στη μητέρα-πατρίδα κι έτσι δεν έχουμε μιαν -ούτως ειπείν- σφαιρική άποψη για τα ελληνικά γράμματα. Να σκεφθείτε, εγκριτότατε, δεν ξεύρω -και αν τούτο είναι αδυναμία μου, συμπάθιο- αν και κατά πόσο έχει κοπάσει η μανία να μεταφράζουν εν Ελλάδι από τα Νέα Ελληνικά προς τα Νέα Ελληνικά. Μετέφρασε, φέρ' ειπείν, ο κ. Αριστηνός ή ο κ. Καλοκύρης Δημήτριον Βικέλαν ή Μιχαήλ Μητσάκην; Ο κύριος Μαραγκόπουλος; Αληθεύει ότι ήδη έχει μεταφράσει και τα λοιπά ελληνικά ποιήματα του Διονυσίου Σολωμού στα ελληνικά, και τώρα καταπιάνεται με τον Ερωτόκριτο του Κορνάρου; Θα μου επιτρέψετε, φαντάζομαι, να πάρω από την ιστοσελίδα σας τα τρία "μεταφρασιολογικά" ποιήματά μου, που ευγενώς μου έχετε δημοσιεύσει, και να τα αναδημοσιεύσω στο παρόν μπλογκ. Είναι κομμάτι πιό άτεχνα απ' όσο αντέχει ο τράχηλος του Έλληνος, μα δεν πειράζει... Τους κορδιάλες χαιρετισμούς μου στη σύζυγο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή