Ο ΝΕΡΟΥΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΙΑΡ

 

PABLO NERUDA

 

ΓΙΑ ΤΟΝ  ΠΟΛ ΕΛΙΑΡ

 

Μοῦ εἶναι πολὺ δύσκολο νὰ γράψω γιὰ τὸν Πὸλ Ἐλιάρ. Θὰ συνεχίσω νὰ τὸν βλέπω ζωντανὸ δίπλα μου, μὲ ἀναμμένη στὰ μάτια του τὴν ἠλεκτρικὴ γαλάζια βαθύτητα ποὺ κοίταζε τόσο πλατιὰ καὶ τόσο μακριά.

Βγῆκε ἀπὸ τὰ γαλλικὰ χώματα, ὅπου δάφνες καὶ ρίζες συμπλέκουν τὶς ἀρωματισμένες τους κληρονομιές. Στὸ ἀνάστημά του, ποὺ εἶχε φτιαχτεῖ μὲ νερὸ καὶ πέτρα, σκαρφάλωναν περιπλοκάδες κουβαλώντας ἄνθη καὶ λάμψεις, φωλιὲς καὶ τραγούδια πέρα γιὰ πέρα διάφανα.

Διαφάνεια, αὐτὴ εἶναι ἡ λέξη. Ἡ ποίησή του ἦταν πέτρινο κρύσταλλο, νερὸ ἀτάραχο μέσα στὸ τραγουδιστό του ρεῦμα.

Ποιητὴς τοῦ ἔρωτα στὸ ζενίθ του, πυρὰ ἄπεφθη τῆς μεσημβρίας: τὶς ὀλέθριες γιὰ τὴ Γαλλία ἡμέρες ἔπιασε κι ἔμπηξε στὸ κέντρο τῆς πατρίδας του τὴν καρδιά του καὶ ἀπὸ αὐτὴν βγῆκε πῦρ ἀποφασιστικὸ στὶς μάχες.

Ἔτσι, μὲ τρόπο φυσικό, ἔφτασε στὶς γραμμὲς τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος. Γιὰ τὸν Ἐλιὰρ τὸ νὰ εἶσαι κομμουνιστὴς σήμαινε τὴν μέσω τῆς ποίησης καὶ τῆς ζωῆς του ἐπιβεβαίωση τῶν ἀξιῶν τῆς ἀνθρωπιᾶς καὶ τοῦ ἀνθρωπισμοῦ.

Καὶ μὴν πιστέψει κανεὶς ὅτι ὁ Ἐλιὰρ ὑπῆρξε λιγότερο πολιτικὸς ἀπ᾽ ὅ,τι ποιητής. Δὲν ἦταν λίγες οἱ φορὲς ποὺ σάστισα μὲ τὴν καθαρή του διορατικότητα καὶ μὲ τὴ δεινὴ διαλεκτικὴ λογική του. Ἐρευνήσαμε ἀπὸ κοινοῦ πολλὰ πράγαματα, ἀνθρώπους καὶ προβλήματα τῆς ἐποχῆς μας, καὶ ἡ φωτεινή του διαύγεια πάντα μοῦ στάθηκε χρήσιμη.

 Δὲν χάθηκε στὸν ἰρρασιοναλισμὸ τοῦ ὑπερρεαλισμοῦ, διότι δὲν ὑπῆρξε μιμητής, ἀλλὰ δημιουργός, καὶ ὡς δημιουργὸς ξεφόρτωσε πάνω στὸ λείψανο τοῦ ὑπερρεαλισμοῦ ἐκκενώσεις σαφήνειας καὶ εὐφυΐας.

Ὑπῆρξε ἐπιστήθιος φίλος μου ὅλες τὶς μέρες του, καὶ τώρα χάνω τὴν τρυφερότητά του ποὺ ἦταν συστατικὸ μέρος τοῦ ψωμιοῦ μου. Κανεὶς δὲν θὰ μπορέσει νὰ μοῦ δώσει πιὰ ὅ,τι μοῦ ἔφερνε ἐκεῖνος, διότι ἡ δραστήρια ἀδελφοσύνη του ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον πολύτιμα κοσμήματα τῆς ζωῆς μου.

Πύργε τῆς Γαλλίας, ἀδελφέ μου! Γονατίζω στὰ σφαλιστά σου μάτια ποὺ δὲν θὰ πάψουν νὰ μοῦ δίνουν τὸ φῶς καὶ τὸ μεγαλεῖο, τὴν ἁπλότητα καὶ τὴν εὐθύτητα, τὴν καλοσύνη καὶ τὴν εὐαισθησία ποὺ ἔχεις ἐσὺ φυτέψει βαθιὰ στῆς γῆς τὸ χῶμα.

 

Μετάφραση: Γιῶργος Κεντρωτής.