Ο ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΜΟΡΑΒΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΖΟΛΙΝΙ

 

Ο ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΜΟΡΑΒΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΖΟΛΙΝΙ

 

Ο Παζολίνι προσκολλήθηκε στην ίδια του την υπαρκτότητα, στην ίδια του την ύπαρξη ως ανθρώπινου πλάσματος. Πέραν του ότι κάποτε, παλιά, το έκανε για να υποστηρίζει την ουτοπία του υποπρολεταριάτου ως σωτήρα του κόσμου, σήμερα το έκανε για να επικρίνει την καταναλωτική κοινωνία και τον μαζικό ηδονισμό.

Είχε ανακαλύψει ότι ο καταναλωτισμός είχε πλέον διεισδύσει πολύ βαθιά στον αγαπημένο του αγροτικό πολιτισμό. Παρ’ όλα αυτά, αυτή του η ανακάλυψη δεν τον είχε απομακρύνει από τους τόπους και από τους χαρακτήρες που κάποτε, χάρη σε μια παράδοξη ποιητική έκρηξη, τον είχαν τόσο δυναμικά βοηθήσει να δημιουργήσει το δικό του όραμα για τον κόσμο. Ισχυριζόταν δημόσια ότι η νεολαία ήταν βυθισμένη σε ένα μαζικό εγκληματοειδές περιβάλλον· αλλά κατ' ιδίαν, απ’ ό,τι φαίνεται, εξακολουθούσε να αυταπατάται ότι σε αυτόν τον κανόνα θα μπορούσαν να υπάρχουν εξαιρέσεις.

Το τέλος του ήταν ταυτόχρονα παρόμοιο με το έργο του και ανόμοιο με αυτόν τον ίδιο. Παρόμοιο, επειδή στα μυθιστορήματα και στις ταινίες του είχε ήδη περιγράψει τις άθλιες και φρικτές μορφές του· και ανόμοιο, επειδή δεν ήταν κάποιος από τους χαρακτήρες του, αλλά αντιθέτως αποτελούσε κεντρική φυσιογνωμία του πολιτισμού μας, όντας ποιητής που είχε σημαδέψει μια ολόκληρη εποχή, λαμπρός σκηνοθέτης, ανεξάντλητος δοκιμιογράφος.

Alberto Moravia, Ma che cosa aveva in mente Pasolini? (Μα τι είχε στο μυαλό του ο Παζολίνι;), στο L’Espresso, Νοέμβριος 1975.