ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
στην ποιητική συλλογή μου "Προσωπεία και κόθορνοι".
LUIS CARDOZA Y ARAGÓN
ETONCES SÓLO ETONCES
I
Cubre tu cuerpo, que está siempre desnudo,
hasta ese último lucero ya sin nombre
que desborda en un grito mudo el cielo.
Duro manantial de llamas, estatua
mineral y celeste, sobrehumana,
muerta en la vida y en la muerte viva
con su fisiología de ventana.
Despertaré: volaré por los aires.
Volaré por los aires si me olvida
esa voz alta que me sueña vida.
Nada sino tu voz y mi ceniza.
Tu dulce amarga voz y mis velas sin rumbo.
Hueso del fruto de la luz, tu cuerpo.
Nada sino silencio y cielo.
Florece tu cuerpo,
y yo me muero.
El alba.
II
Olvido y sombra lenta
y sangre sobre plata.
Frente a la dulce muerte,
dulce siempre como la luna nueva,
ceniza y jaramago.
Fervor de cielos altos,
oh mis huesos,
nocturnos minerales.
En
la piedra reposa
la sangre no nacida.
La tristeza
de los hombres futuros.
Muy lejos de sus brazos
tiembla el agua
como niña desnuda.
Apagad vuestra sed en el espejo
como un ascua, como pústula viva
o grito de socorro en el desierto.
III
Todo yo me abro como una ventana
y justa quedas enmarcada en ella.
Me acodo en mí mismo.
Te siento, a veces, como pulpa,
tal vez como semilla
o como fruto íntegro,
y algo que es mucho más que fruto sólo:
alta perpetuidad de tu delicia.
Ventana, horizonte y vigía,
están en mí, y yo estoy en ellos
confundido, como mi propia muerte
está en mi propia vida.
IV
Cuando todo sea gratuito y nada recompensa
y el sueño sea inútil por el milagro fiel y puro.
Cuando encuentren su puerto las tumbas errantes de los mares
y la flor de la luz no sea amarga y resucite el viento.
Cuando aquí, en el fondo del cielo,
hundido a pique tu cuerpo
no sea mi sombra en relieve.
Entonces, sólo entonces…
V
Olvido y sombra lenta
y sangre sobre plata.
Frente a la dulce muerte,
dulce siempre como la luna nueva,
ceniza y jaramago.
Fervor de cielos altos,
oh mis huesos,
nocturnos minerales.
En la piedra reposa
la sangre no nacida.
La tristeza
de los hombres futuros.
Muy lejos de sus brazos
tiembla el agua
como niña desnuda.
Apagad vuestra sed en el espejo
como un ascua, como pústula viva
o grito de socorro en el desierto.
PEDRO SHIMOSE
ALFA Y OMEGA
(Hoy hablo antiguamente)
Tarde o temprano le verás:
cuando muera el animal en tu almohada;
cuando te sacudas los quizás
y la superstición de los relojes se ahogue en el aceite;
cuando camines entre huevos y
raíces,
entre la tinta sucia de los
muertos.
Le verás
en el escalofrío de los
Nunca Nunca Nunca
cuando la ola eterna regrese con su madeja de hilo negro
y te mire en el ojo
que nos mira
desde la
oscuridad:
Él.
JULIO CORTÁZAR
ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΟΣ
Πικρή τιμή των ποιημάτων
οι εννέα συλλαβές του στίχου.
Κι αν λείπει μιά ή κι αν περισσεύει,
τα εξαίρουν ή τα σακατεύουν.
Του ποταμού είμαστε το σκάκι
και η χαρτωσιά που θέλει ρίσκο.
Λιμά και πιόνια πάντα πέφτουν
στην καθεμιά στροφή του δρόμου.
Στον στίχο πάει και πέφτει η λέξη,
ενώ στη μνήμη βρέχει δάκρυα.
Η νύχτα, τα πουλάκια πέφτουν,
μι' αργή τα πάντα είναι πτώση.
Ελευθερία, μα με δούλους,
ζαριά που απελευθερώνει
ιστούς απόκρυφους αράχνης
σε σταυροδρόμια και σε μάντρες.
Όπως το στόμα σου στο μήλο,
το χέρι μου στο στήθος σου όπως,
κι η πεταλούδα μες στις φλόγες
χορεύει - να πεθάνει πέφτει.
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ
ΦΡΑΤΣΙΑ
Στη ρεματιά τ' αηδόνια παλαβώσαν.
Φαντάσματα χλωρά θερίζουν ύλη
από τις μύχιες γνώσεις που νεκρώσαν
σαν χαρακτήρες σ' επιτύμβια στήλη.
Βροχή μηνούν τ' αστέρια στο υπερπέραν
και τα μετέωρα όλο παίζουν ρόλους
που πετεινά τούς πήγαν και τους φέραν
στους μέσα του μυαλού αντιθέτους πόλους.
Οδωντωτοί συρμοί τον νου δαγκώνουν
κι αγκομαχούν οι μνήμες που θολώνουν.
JORGE DEBRAVO
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΙΓΜΕΣ
Στιγμές υπάρχουν που σαν σπίτια σκοτεινά μυρίζουν,
Απ' όπου ακούγεται σούρσιμο φιδιού και της σκιάς του.
Οι κόρες των ματιών, να, τ' άδεια τους σταμνιά γεμίζουν.
Το δάπεδο ξεπλένει ο φόβος με τις βρύσες της σκιάς του.
Καρβέλια γίνονται θνητά τα χέρια που σκληραίνουν.
Την πείνα κάνει ο άνεμος τριών μηνών να κροταλίζει.
Και οι μνήμες τρίζουν σάμπως πινελιές νεκρές, πηγαίνουν
Σε φόντο ομίχλης που μαντρότοιχους με κυπαρίσσια ορίζει.
Απ' όλα τα παράθυρα νεκρών προβάλλουν χίλιες
Μορφές. Το δέρμα τους θυμίζει γέρο χιλιοτσακισμένο,
Η δε φωνή τους μούχλα μοιάζει που κολλάει στις γρίλιες
Με μια λαλιά γλοιώδη που φαντάζει φάντασμα χαμένο.
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
EDUARDO ANGUITA
LABRADOR DEL MAR
Bajo velas de hojas vegetales,
JORGE CARRERA ANDRADE
ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ ΚΑΙ Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ
Του κόσμου αρχιτεκτονική πιστή,
Πραγματικότητα με ονείρου κράση.
Πεθαίνει η αφαίρεση σε μια στιγμή -
Αρκεί το πρόσωπο να συννεφιάσει.
Τα πράγματα. Τουτέστιν η ζωή.
Το σύμπαν είναι μόνο παρουσία.
Η σκιά ένα με το πράγμα, και μπορεί
να του μεταμορφώνει την ουσία.
Τον κόσμο καθαρίστε -η λύση ιδού-
απ' τα φαντάσματα που τρων τη σκέψη.
Το μάτι, πάνω στο καράβι του,
ανακαλύψεις νέες ας γυρέψει.
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
SALVADOR NOVO
ΠΛΑ'Ι' ΣΤΟ ΚΟΡΜΙ ΣΟΥ
Πλάι στο κορμί σου το ολοκληρωτικά δοσμένο στο δικό μου,
Πλάι στους στιλπνούς σου ώμους απ' όπου γεννιούνται όλες της αγκαλιάς σου οι διαδρομές,
Απ' όπου γεννιούνται η φωνή και οι ματιές σου, καθάριες, μακρινές,
Ένιωσα μεμιάς το άπειρο κενό της απουσίας σου.
Όλ' αυτά τα χρόνια που τό 'χα στερηθεί
Σάμπως φυτό αναρριχητικό που πιάνεται απ' τον άνεμο
Τό 'νιωθα νά 'ρχεται ή να επιστρέφει σε κάθε επαφή
Και με απληστία αποκρυπτογραφούσα κάθε μέρα ένα μήνυμα
Που τίποτ' άλλο δεν είναι πάρεξ μια ημερομηνία
Και τ' όνομά του μεγαλώνει και δονείται ολοένα και πιο έντονα
Γιατί η φωνή του μίλαγε να την άκούει αποκλειστικά το αφτί μου
Γιατί μου τύφλωσε τα μάτια σαν χώρισαν απ' τα δικά του
Και η ψυχή μου είναι σαν μεγάλος αλειτούργητος ναός.
Τούτο το κορμί σου όμως είναι θεός αλλόκοτος,
Σφυρηλατημένος στις δικές μου αναμνήσεις, του εαυτού μου αντανάκλαση,
Απαλός για την αγνότητά μου και πολύ μεγάλος για τις επιθυμίες μου,
Προσωπείο,
Άγαλμα στημένο από εμένα στη μνήμη του.
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.