ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΠΡΕΧΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΜΟΥ

ΓΡΑΦΕΙ ΣΤΑ "ΝΕΑ" Ο ΟΡΦΕΑΣ ΑΠΕΡΓΗΣ...

... για το βιβλίο που μετέφρασα πριν από τέσσερα χρόνια: Μπέρτολτ Μπρεχτ, "Η βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων και άλλα 499 ποιήματα", Επιλογή – μετάφραση Γιώργος Κεντρωτής, Gutenberg, 2014, σελ. 682.

Η ανθολόγηση αυτή των ποιημάτων του Μπρεχτ είναι έργο αναφοράς. Καλύπτει όλο το μήκος της ποιητικής ζωής του, δηλαδή των ετών 1913 έως και 1956, χρονιά του θανάτου του στο Ανατολικό Βερολίνο. Ο Μπρεχτ ήτανε πρώτα ποιητής και μετά άνθρωπος του θεάτρου. Και αυτό ισχύει χρονολογικά, αφού τα πρώτα δημοσιευμένα ποιήματα είναι του 1913, όταν ήταν 15 ετών, αλλά ισχύει και αξιολογικά – ως προς το δεύτερο, μπορεί να γίνει μεγάλη συζήτηση, όμως πιστεύω ότι στα ποιήματά του συναντάμε όλο το εύρος της έμπνευσης και της μαστορικής του, καθώς αυτή ξεφεύγει από τον αναμφίβολα στενό κορσέ του «Επικού Θεάτρου» (ή «Διαλεκτικού Θεάτρου»), όπου η μέθοδός του (της «αποξένωσης», δηλαδή της μη συναισθηματικής εμπλοκής και ταύτισης του θεατή) κατέληξε να είναι τουλάχιστον περιοριστική. Στα ποιήματά του ο Μπρεχτ δεν περιορίζεται – τουναντίον, δεν διστάζει να ρητορεύσει, να καταπιαστεί με τα πάντα, να παθιαστεί, εν τέλει να συγκινήσει. Ο Γιώργος Κεντρωτής μεταφράζει με μεγάλη οξύνοια και δεξιοτεχνία, ιδίως στα πολλά ομοιοκατάληκτα – σονέτα και άλλες παραδοσιακές φόρμες που ο Μπρεχτ δεν διστάζει να ανασύρει εν τω μέσω του μοντερνισμού. Αγοράστε αυτό το βιβλίο και θα έχετε ένα πανόραμα του πρώτου μισού του τραυματικού 20ού αιώνα των δύο Πολέμων. Σας το προτείνω τώρα, παρότι κυκλοφόρησε πριν από μερικά χρόνια, γιατί πλέον θα μπορέσετε να το συνδυάσετε με την αγορά και ενός CD, της εξαίρετης ηχογράφησης των ποιημάτων που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος την Καλιφόρνια της Αμερικής το 1941-1947, και μελοποίησε ο επίσης εξόριστος Χανς Αϊσλερ (Hanns Eisler) υπό τον τίτλο «Hollywood Songbook». Ο Μπρεχτ στο Hollywood: δεν σας εξάπτει την περιέργεια; Το CD είναι από την MDG (Ιούνιος 2018), τραγουδά ο βαρύτονος Holger Falk, στο πιάνο ο Steffen Schleiermacher. Τα περισσότερα τραγούδια του Αϊσλερ περιέχονται ως ποιήματα στην ανθολογία του Κεντρωτή, για τα υπόλοιπα υπάρχει κατατοπιστικότατο βιβλιαράκι που συνοδεύει το CD, με μεταφράσεις στα αγγλικά.

ΤΑ ΝΕΑ, 15-16 Δεκεμβρίου 2018