Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2007
Η ΛΗΘΗ ΕΠΙ ΔΥΟ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ)
CHARLES BAUDELAIRE
SPLEEN
Je suis comme le roi d'un pays pluvieux,
Riche, mais impuissant, jeune et pourtant très vieux,
Qui, de ses précepteurs méprisant les courbettes,
S'ennuie avec ses chiens comme avec d'autres bêtes.
Rien ne peut l'égayer, ni gibier, ni faucon,
Ni son peuple mourant en face du balcon.
Du bouffon favori la grotesque ballade
Ne distrait plus le front de ce cruel malade ;
Son lit fleurdelisé se transforme en tombeau,
Et les dames d'atour, pour qui tout prince est beau,
Ne savent plus trouver d'impudique toilette
Pour tirer un souris de ce jeune squelette.
Le savant qui lui fait de l'or n'a jamais pu
De son être extirper l'élément corrompu,
Et dans ces bains de sang qui des Romains nous viennent,
Et dont sur leurs vieux jours les puissants se souviennent,
Il n'a su réchauffer ce cadavre hébété
Où coule au lieu de sang l'eau verte du Léthé.
**************
SPLEEN
Είμαι σαν κάποιο βασιλιά σε μια σκοτεινή χώρα,
πλούσιον, αλλά χωρίς ισχύ, νέον, αλλά από τώρα
γέρο, που τους παιδαγωγούς φεύγει, περιφρονεί,
και την ανία του να διώξει ματαιοπονεί
μ' όσες μπαλάντες απαγγέλλει ο γελωτοποιός του.
Τίποτε δε φαιδρύνει πια το μέτωπο του αρρώστου,
ούτε οι κυρίες ημίγυμνες, που είν' έτοιμες να πουν,
αν το θελήσει, πως πολύ πολύ τον αγαπούν,
ούτε η αγέλη των σκυλιών, οι ιέρακες, το κυνήγι,
ούτε ο λαός. Προστρέχοντας, η πόρτα όταν ανοίγει.
Γίνεται μνήμα το βαρύ κρεβάτι του, κι αυτός,
χωρίς ένα χαμόγελο, σέρνεται σκελετός.
Χρυσάφι κι αν του φτιάχνουν οι σοφοί, δε θα μπορέσουν
το σαπισμένο τού είναι του στοιχείο ν' αφαιρέσουν,
και με τα αιμάτινα λουτρά, τέχνη ρωμαϊκή,
ιδιοτροπία των ισχυρών τότε γεροντική,
να δώσουνε θερμότητα σ' αυτό το πτώμα που έχει
μόνο της Λήθης το νερό στις φλέβες του και τρέχει.
Μετάφραση: Κώστας Καρυωτάκης.
****************
SPLEEN
Είμαι σαν ένας βασιλιάς σε βροχερό ένα μέρος,
πλούσιος μα χωρίς δύναμη, νιός κι όμως πολύ γέρος,
που στους σοφούς του αδιάφορος που σκύφτουνε μπροστά του,
πλήττει με τα γεράκια του, τ' άλογα, τα σκυλιά του.
Κυνήγι, ζώα, τίποτα πιά αυτόν δεν τον φαιδρύνει,
ούτε ο λαός του που μπροστά στ' ανάκτορα του φθίνει.
Μα και τ' αστεία που ο τρελός παλιάτσος κάνει εμπρός του,
δε διώχνον τη βαρυθυμία του άκαρδου αυτού αρρώστου·
τάφο την κλίνη του θαρρεί, που 'χει κρινένιαν άρμα
κ' οι αυλικές που βασιλιά σαν δούν τον βρίσκουν χάρμα,
δεν ξέρουν πιά με τι άσεμνες στολές να φιγουράρουν,
ίσως απ΄το κουφάρι αυτό χαμόγελο ένα πάρουν.
Κι ο αλχημιστής όπου μπορεί χρυσάφι να του κάνει,
δεν μπόρεσε από μέσα του το μαρασμό να βγάνει,
κι ούτε μες τα αιμάτινα ρωμαϊκά λουτρά,
που τα θυμούνται οι άρχοντες πάνω στα γερατιά,
δεν μπόρεσε το πτώμα αυτό το ηλίθιο ν' αναστήσει,
που αντίς για αίμα μέσα του, της Λήθης τρέχει η βρύση.
Μετάφραση: Γιώργης Σημηριώτης.
Θα αφήναμε ένα απόσπασμα από το (μπεκετικό, δυσώδες και αγαπημένο) "Mon Roi" του Henri Michaux, αλλά μας σπάσατε τη μύτη με τις "λεμονίσιες αγκάλες"!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑκούμε το Spleen από τον Leo Ferre.
Να 'στε καλά!
Merci beaucoup, Madame!
ΑπάντησηΔιαγραφήAπίθανα! Προχτες το κουβεντιάζαμε με αγαπημενη φιλη-με αφορμή Καρυωτάκη, Ουράνη και την ιατρική (Σπλήν!) Εψαχνα το γαλλικο πρωτότυπο γιά να το βάλω, αλλά ιδού Γι αυτό είναι οι φίλοι! Θα τους παραπέμψω διά συνδεσμου
ΑπάντησηΔιαγραφήΘόδωρε, χαίρομαι που σου φάνηκα χρήσιμος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα προσθέσω, με την άδεια του οικοδεσπότη, και μια τρίτη μετάφραση, του ΝΦωκά, που την έχουν μελοποιήσει οι Πυξ Λαξ:
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι σαν ένας βασιλιάς σε ομιχλώδη χώρα
βαθύπλουτος μ' ανίσχυρος και γερασμένος πρόωρα
που αηδιάζει με των αυλικών του τα παιχνίδια
βαριέται γάτες και σκυλιά και τ' άλλα κατοικίδια
ούτε τραγούδι ή γιορτή το πνεύμα χαλαρώνει
ούτ' ο λαός του που πεθαίνει αντίκρυ απ' το μπαλκόνι
στ' αγαπημένου του τρελού την πρόστυχη μπαλάντα
το μέτωπο του δεν γελά σκληρό και γκρίζο πάντα
τάφος το απέραντό του γίνεται κρεβάτι
ενώ οι πουτάνες της αυλής του κλείνουνε το μάτι
Ο άγγελος του δεν μπορεί παρ' όλη τη σοφία
να βγάλει απ' το είναι του την χαλασμένη ουσία
κι αυτά τα αιμάτινα λουτρά γνωστά μας απ' τη Ρώμη
που στα στερνά του οι ισχυροί θυμούνται τώρα ακόμη
δεν το γιατρεύουν το κορμί του ηλίθιου τούτου άρρωστου
που αντί για αίμα ένα νερό πράσινο τρέχει εντός του
@ Νίκος Σαραντάκος: Ευχαριστώ, φίλτατε. Αγνοούσα το μετάφρασμα και τη μελοποίησή του.
ΑπάντησηΔιαγραφή