GOETHE
ΑΦΙΕΡΩΣΗ
(από τον Φάουστ, Ι)
Τρεμουλιαστές μορφές έρχεστε πίσω
σεις που νωρίς είδε η ματιά η θολή.
Να δοκιμάσω εδώ να σας κρατήσω;
Τρέφει η καρδιά μια ελπίδα απατηλή;
Ορμάτε! Να με αδράξετε ας αφήσω,
ως βγαίνετε από αντάρα γύρω αχνή·
σπαράζοντας το στήθος ξανανιώνει
στη μαγική πνοή που σας φουντώνει.
Βλέπω εικόνες καιρών ευτυχισμένων,
κι αγαπητοί ίσκιοι βγαίνουν μπρος· σα μιά
ηχώ μύθων παλιών μισοσβυσμένων,
αγάπη πρώτη και φιλία ξυπνά·
ο πόνος ξαναζεί, τον μπερδεμένον
της ζωής δρόμο ο θρήνος πάει ξανά,
και μου λέει τους καλούς, που γελασμένοι
στην ευτυχία τους, πρίν μου είναι χαμένοι.
Όσοι τους έχω τα πρώτα ειπωμένα,
τα κατόπι τραγούδια δε θ’ ακούν·
τα πλήθη πάνε πια τα ευλογημένα,
οϊμέ σβυσμένοι οι πρώτοι αχοί σιωπούν.
Ο πόνος μου αντηχεί σε πλήθη ξένα
που με τρομάζουν κι όταν με παινούν,
κι όσους έχει ο σκοπός μου ευχαριστήσει,
ακόμα αν ζουν, στον κόσμο έχουν σκορπίσει.
Καϋμός ξεμαθημένος πια με αδράζει
κατά τη σφαίρα αυτή τη μυστική,
το τραγούδι μου τώρα τρεμουλιάζει
με αχό θολό σαν άρπα αιολική·
ρίγος με αρπά, δάκρυ στο δάκρυ στάζει,
και μαλακώνει κι η καρδιά η σκληρή·
ό,τι έχω το θωρώ μακριά στα βάθη,
και ζωντανό μού γίνεται ό,τι εχάθη.
Μετάφραση: Κωσταντίνος Χατζόπουλος
ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΣ’ ΤΗ ΒΑΡΚΑ…
Άσ' τη βάρκα στο κύμα όπου θέλει να τρέχει,
ας ορίζει τ' αγέρι, τιμόνι-πανί,
τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί,
η ζωή μια δροσιά είναι, ένα κύμα, ας το φέρει
όπου θέλει τ' αγέρι, όπου ξέρει τ' αγέρι.
Ας αλλάζουν λιβάδια με βράχους και δάση,
γύρω ας φεύγουν πού πύργοι, πού καλύβας καπνός,
είτ' ειδύλλιο γελούμενο απλώνετ' η πλάση,
είτ' αντάρες και μπόρες σου κρεμά ο ουρανός,
μη θαρρείς το πανί σου μπορείς να βαστάξεις,
όπου θέλει το κύμα μαζί του θ' αράξεις.
Τι γυρεύεις, τι θέλεις μη κι εσύ το γνωρίζεις;
Έχεις πιάσει ποτέ σου το τι κυνηγάς;
Μη 'που σπέρνεις καλό το κακό δε θερίζεις;
Δε σκοντάβεις σε ρώτημα σ' ότι ρωτάς;
Ότι σ' έχει μαγέψει κι ότι σου 'χει γελάσει,
το 'χεις μόνος κερδίσει, μοναχός ετοιμάσει;
'Ασε τότε το κύμα όπου θέλει να σπάζει,
άσ' τις ζάλες να σέρνουν τυφλά τη καρδιά
κι αν τριγύρω βογγά κι αν ψηλά συννεφιάζει,
κάπου ο ήλιος σε κάποιο γιαλό θα γελά
κι αν πικρό τη ψυχή σου το δάκρυ τη ραίνει
πάντα κάπου κρυφή, μια χαρά τη προσμένει.
Τώρα ανακάλυψα και αυτό το blog, κ. Κεντρωτή, και είμαι ενθουσιασμένος που θα μπορούμε να επικοινωνούμε για τις δύο μας μεγάλες αγάπες. Μια απορία όμως: Πού'ναι οι Άγγλοι οέο;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤέλος πάντων, για να καλύψω το κενό στέλνω ένα αριστούργημα του Coleridge για την ποιητική δημιουργία.
KUBLA KHAN
or a Vision in a Dream
In Xanadu did Kubla Khan
A stately pleasure-dome decree :
Where Alph, the sacred river, ran
Through caverns measureless to man
Down to a sunless sea.
So twice five miles of fertile ground
With walls and towers were girdled round :
And there were gardens bright with sinuous rills,
Where blossomed many an incense-bearing tree ;
And here were forests ancient as the hills,
Enfolding sunny spots of greenery.
But oh ! that deep romantic chasm which slanted
Down the green hill athwart a cedarn cover !
A savage place ! as holy and enchanted
As e'er beneath a waning moon was haunted
By woman wailing for her demon-lover !
And from this chasm, with ceaseless turmoil seething,
As if this earth in fast thick pants were breathing,
A mighty fountain momently was forced :
Amid whose swift half-intermitted burst
Huge fragments vaulted like rebounding hail,
Or chaffy grain beneath the thresher's flail :
And 'mid these dancing rocks at once and ever
It flung up momently the sacred river.
Five miles meandering with a mazy motion
Through wood and dale the sacred river ran,
Then reached the caverns measureless to man,
And sank in tumult to a lifeless ocean :
And 'mid this tumult Kubla heard from far
Ancestral voices prophesying war !
The shadow of the dome of pleasure
Floated midway on the waves ;
Where was heard the mingled measure
From the fountain and the caves.
It was a miracle of rare device,
A sunny pleasure-dome with caves of ice !
A damsel with a dulcimer
In a vision once I saw :
It was an Abyssinian maid,
And on her dulcimer she played,
Singing of Mount Abora.
Could I revive within me
Her symphony and song,
To such a deep delight 'twould win me,
That with music loud and long,
I would build that dome in air,
That sunny dome ! those caves of ice !
And all who heard should see them there,
And all should cry, Beware ! Beware !
His flashing eyes, his floating hair !
Weave a circle round him thrice,
And close your eyes with holy dread,
For he on honey-dew hath fed,
And drunk the milk of Paradise.
Πραγματικός Θρύλος ο Samuel!
Chatzopoulos ist einer der größten alten Meister der Übersetzung. An ihm sind wir alle geschult.
ΑπάντησηΔιαγραφήEin Druckfehler: im V.10 statt "antartes" lies "antares" (Ihre stalinistische Vergangenheit ist wohl daran schuld, mein Lieber!)
Und ein Vorschlag: stellen Sie in einer nächsten Post paar Gedichte von Polylas (darunter den "Erasitechnes") vor, versehen mit einer kleinen Auswahl aus seiner unvergleichlichen "Hamlet"-Übersetzung (ich könnte Ihnen ja per Email eine oder zwei Passagen empfehlen, die ich für besonders schön und aufschlußreich halte).
Pterosthe, auch heute!
Για σένα, Βαγγέλη, θα δημοσιεύσω αύριο κάτι που θα σου αρέσει. Μικρή έκπληξη. Συμφωνώ: όντως ο Κόλεριτζ είναι "Θρύλος". Νά 'σαι καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο "Αλωνάκι της Ποίησης" είναι αδελφικό μπλογκ με το "Ερυθρόλευκο μετερίζι", καθόσον έχουν ... τόν ίδιο μπαμπά. Στο μεν Αλωνάκι μπορούν να γράφουν οι πάντες, αλλά στο Μετερίζι μόνο Γαύροι! Και όσοι δεν είναι γαύροι και γράψουν εκεί, (ευτυχώς γι' αυτούς) βαφτίζονται αυτομάτως γαυροι και αποκαθίσταται η υπόληψή τους! Ξηγημένα πράγματα.
Lieber Callimachus. Der Tipfehler wird sofort korrigiert werden. Wie Sie sehen, hat mir ein (anderer) Schueler von mir schon etwas anderes vorgeschlagen. Ich werde mein Bestes tun, auch mit dem Polylasschen "Amateur". Es waere ja schoen, wenn der Phaidros-Geist mit den gefluegelten Gefuehlen fuer ewig dominieren koennte! Leider aber ...
ΑπάντησηΔιαγραφήLieber Blogarch (sozusagen):
ΑπάντησηΔιαγραφήbitte nicht nur den "Erasitechnes", sondern auch andere Gedichte von ihm und unbedingt "Hamlet"-Ausschnitte mitaufnehmen.
Danke, daß Sie meinen Hinweis auf den Tipfehler ernst genommen haben. Jetzt habe ich die gestrige Kornaros-Post mit einem ähnlichen Kommentar versehen. (Ach, wir Alexandriner.)
Bis bald bzw. gleich
Ihr K.
Eine Frage ad blogarcham:
ΑπάντησηΔιαγραφήsind Sie in Athen, auf Kerkyra oder schon zurück in Italien? Könnten Sie auch von Ihrer dortigen Bleibe aus posten?
Im Blog gilt eine Planung, lieber Callimachus. Aber es wird bald geregelt.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαραείστε σβέλτος, αγαπητέ μπλογκάρχα, και προτού καλά καλά πάρουμε είδηση το ένα πόστιον, άλλο, ωραιώτερο ακολουθεί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑμελλητί λοιπόν προσέρχομαι κι εγώ να προσθέσω τον οβολό μου στο μικρό γκαιτιώδες σας αφιέρωμα.
Πρόκειται για ένα απόσπασμα από την καζαντζακική μετάφραση του Φάουστ. Η μετάφραση αυτή φιλοτεχνήθηκε στα 1936 κατόπιν παραγγελίας του Εθνικού Θεάτρου, έμεινε ωστόσο άπαιχτη. Δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στην Καθημερινή το 1937 και δεύτερη στη ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ το 1942, για να λησμονηθεί έκτοτε εντελώς και από τον Καζαντζάκη και από τους νόμω διαδόχους του. Και όμως: πρόκειται για κείμενο σημαντικό που είναι κρίμα να λείπει από τις βιβλιοθήκες μας.
Πρόλογος στον Ουρανό
ΡΑΦΑΗΛ. Ο ήλιος την αιώνια ψέλνει μελωδία
στων αδελφών του κόσμων το χορό
κ' η χαραγμένη θεία του πορεία
με της βροντής τελεύει τον αχό.
Δύναμη οι αγγέλοι παίρνουν στη ματιά του
κι ας μην μπορεί κανείς να τη μετρήσει,
κι όπως στην πρώτη μέρα ολόγυρά του,
άφραστη, αγνή, λαμποκοπάς, ω χτίση!
ΓΑΒΡΙΗΛ. Και γύρα του άφραστα γοργά γυρνάει
γοργά γοργά η γλυκειά ομορφιά της γης
κ' η παραδείσια λάμψη ακολουθάει
τη σκοτεινιά βαθειάς νυχτιάς φριχτής.
Τα κύματα της θάλασσας αφρίζουν
πλατιά μεσ' στις βαθειές βραχοσπηλιές
κ' αιώνια βράχοι, θάλασσες γυρίζουν
στις αστρικές γοργές κυκλοβολιές.
ΜΙΧΑΗΛ. Κι απ' τις στεριές στο πέλαο καταιγίδες
κι απ' το πέλαο μουγκρίζουν στις στεριές
και μανιασμένες φτιάνουν αλυσίδες
'πο κοσμοπλάστρα Δύναμη βαρειές.
Αστρόκαφτες ερμιές φωτιές τινάζουν,
προτού να πέσει ο γάβρος κεραυνός
μα οι αγγέλοι, Κύριε, το απαλό δοξάζουν
της μέρας σου περπάτημα στο φως.
Mε παίρνει υποθέτω ο τόπος να προσθέσω και το γερμανικό:
Prolog im Himmel
RAPHAEL. Die Sonne tönt nach alter Weise
In Brudersphären Weltgesang,
Und ihre vorgeschriebne Reise
Vollendet sie mit Donnergang.
Ihr Anblick gibt den Engeln Stärke,
Wenn keiner sie ergründen mag;
Die unbegreiflich hohen Werke
Sind herrlich wie am ersten Tag.
GABRIEL. Und schnell und unbegreiflich schnelle
Dreht sich umher der Erde Pracht;
Es wechselt Paradieseshelle
Mit tiefer, schauervoller Nacht;
Es schäumt das Meer in breiten Flüssen
Am tiefen Grund der Felsen auf,
Und Fels und Meer wird fortgerissen
In ewig schnellem Sphärenlauf.
MICHAEL. Und Stürme brausen um die Wette,
Vom Meer aufs Land, vom Land aufs Meer,
Und bilden wütend eine Kette
Der tiefsten Wirkung rings umher.
Da flammt ein blitzendes Verheeren
Dem Pfade vor des Donnerschlags;
Doch deine Boten, Herr, verehren
Das sanfte Wandeln deines Tags.
"προτού να πέσει ο ΓΑΒΡΟΣ κεραυνός..."
ΑπάντησηΔιαγραφήΣκέφτομαι τώρα πόσο συχνή είναι αυτή η λέξη στον Ν.Κ. Τόσο που πολλά του αποσπάσματα θα μπορούσαν να αφήκουν άνετα το Αλωνάκι της ποίησης και να μετακομίσουν στο Ερυθρόλευκο μετερίζι.
Εκλεκτέ Κουτσουρέλιε, Erzmeister aller Wort- und Logoskuenste, όπως κάλλιον εμού γνωρίζετε ο κυβερνοχώρος είναι συνελόντι ειπείν απέραντος. Να γράφετε και να ποστάρετε, λοιπόν, τση μεραβιγιόζες συμβολές (Beitraege) σας ασπαβέντιτα (τουτέστιν αφόβως)! Είτε δε στο Αλωνάκι είτε στο Μετερίζι - καθόσον, εξ όσων καλώς γνωρίζω, ομοίως και υμείς "γαυριάτε" (με όλες τις σημασίες του όρου). Ημείς, ως μπλογκάρχης, αναμένομεν gespannt, όπως λένε και οι Γερμανοί, εννοώντας το "μετά θετικής περιεργείας", και τα νέα σας σχόλια (κι ας είναι και σχολιανά).
ΑπάντησηΔιαγραφή