ΑΛΩΝΑΚΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ: Νοεμβρίου 2018

Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2018

Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2018

Η ΕΛΕΝΑ ΜΠΟΝΕΛΛΙ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΤΗ ΝΑΠΟΛΗ

Η ΕΛΕΝΑ ΜΠΟΝΕΛΛΙ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΤΗ ΝΑΠΟΛΗ

Το φιλμ εδώ

THE THING I AM

JORGE LUIS BORGES

THE THING I AM

Έχω λησμονήσει τ’ όνομα μου. Δεν είμαι ο Μπόρχες

(ο Μπόρχες πέθανε στο Λα Βέρδε, έπεσε από σφαίρα)

ούτε ο Ασεβέδο είμαι, να ονειρεύομαι μάχες,

ούτε ο πατέρας μου, σκυμμένος πάνω στο βιβλίο του

ή υποδεχόμενος κάποιο πρωί τον θάνατο,

ούτε ο Χάσλαμ, ν’ αποκρυπτογραφώ τα χωρία

της Αγίας Γραφής, μακριά από τη Νορθουμβρία,

ούτε ο Σουάρες, ν’ αντιμετωπίζω ένα δάσος λόγχες.

Είμαι απλώς και μόλις ο ίσκιος που ρίχνουνε

όλοι τούτοι οι οικείοι και κουλουριασμένοι ίσκιοι.

Και είμαι μεν η μνήμη τους, αλλά είμαι και ο άλλος

που υπήρξα, όπως ο Δάντης και όπως όλοι

οι άνθρωποι, στον σπάνιο εκείνον Παράδεισο

και στις πάμπολλες, αναγκαίες Κόλασες.

Είμαι η σάρκα και η όψη που δεν βλέπω.

Και είμαι, στο τέλος της ημέρας, ο παραιτημένος

που διαθέτει παντί τρόπω κάτι διακριτό:

τα ονόματα και τους ήχους της γλώσσας του

για να διηγείται τους μύθους που εξαντλούν

ό,τι ονομάζεται λογοτεχνία.

Είμαι εκείνος που ξεφύλλιζε τις εγκυκλοπαίδειες,

ο όψιμος μαθητευόμενος με τους άσπρους

ή τους γκρίζους κροτάφους, έγκλειστος σ’ ένα σπίτι

γεμάτο βιβλία δίχως γράμματα,

και αυτός που μες στο μισοσκόταδο μετράει έναν έξοχο

εξάμετρο που έχει μάθει κάπου κοντά στον Ροδανό,

αυτός που θέλει με λίγο Φαίδρο και με λίγο Βιργίλιο

να σώσει τον φευγαλέο κόσμο

από της Οργής τις φλόγες και από τα ύδατά της.

Και με κυνηγάει το παρελθόν με τις εικόνες του.

Είμαι η αιφνίδια ανάμνηση των ημισφαιρίων του Μαγδεμβούργου

ή των δυο ρουνικών ψηφίων

ή ενός δίστιχου που έγραψε ο Άγγελος Σιλέσιος.

Είμαι εκείνος που καμία δεν γνωρίζει παραμυθία άλλη

από το ν’ αναθυμάται τον καιρό της ευτυχίας.

Και πότε-πότε είμαι η ευτυχία που διόλου δεν μου αξίζει.

Είμαι αυτός που ξέρει πως δεν είναι παρά μόνο αντίλαλος

και που θέλει να πεθάνει μια για πάντα.

Ίσως είμαι ό,τι είσαι στον ύπνο και στο όνειρο.

Είμαι το πράγμα που είμαι. Το είπε ο Σαίξπηρ.

Είμαι ό,τι επιζεί από όλους τους δειλούς

και από όλους τους ανόητους που εκείνος ο ίδιος υπήρξε.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018

Η ΕΛΕΝΗ ΞΑΝΑΜΙΛΑΕΙ ΚΑΙ ΛΕΕΙ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΕΝΤΡΩΤΗΣ

Η ΕΛΕΝΗ ΞΑΝΑΜΙΛΑΕΙ ΚΑΙ ΛΕΕΙ

(Ευριπίδης, «Ελένη», σττ. 21 και 35-45)

Να μην τα ξαναλέμε – τί ωφελεί; Παρόλες…

παρόλες άδειες και ανώφελες. Η Ελένη…

εγώ, ναι, η Ελένη φταίω: η αιθέρια αγαπημένη

(μακάρι, αλλά όχι!) εκείνου του παιδιού που απ’ όλες

τις πράξεις του έρωτος απείχε. Δροσοβόλες

οι μνήμες μου τον Πάρη με το φρέσκο γένι

ζητούν, και κάνοντας τα δάχτυλά μου χτένι

του το οργώνω με αφορμές ονειροπόλες.

Στην Τροία εγώ δεν πήγα. Σε πτυχές αιθέρος

με τύλιξε (αχ, τι βλάκας!) ο Ερμής. Κι έτσι ο έρως

κοιμήθηκε άπραγος σε κάποια εκεί νεφέλη,

και με τα χρόνια τού σκουριάσαν πια τα βέλη.

Τώρα οι όχλοι των θνητών πιστεύουν διάφορα άλλα –

μικρά κι ανθρώπινα. Εγώ, ως θεά, είμαι για μεγάλα.

ΕΣΥ

JORGE LUIS BORGES

ΕΣΥ

Ένας μόνο άνθρωπος έχει γεννηθεί, ένας μόνο άνθρωπος έχει πεθάνει επί γης.

Η επιβεβαίωση του αντιθέτου είναι απλώς στατιστική, είναι ανέφικτη πρόσθεση.

Και δη όχι λιγότερο ανέφικτη απ’ το να αθροίζεις τη μυρουδιά της βροχής με το όνειρο που είδες χτες τη νύχτα.

Ο άνθρωπος αυτός είναι ο Οδυσσέας, ο Άβελ, ο Κάιν, ο πρώτος άνθρωπος που ταξινόμησε τους αστερισμούς, ο άνθρωπος που ύψωσε την πρώτη πυραμίδα, ο άνθρωπος που έγραψε τα εξάστιχα του Βιβλίου των Αλλαγών, ο σιδεράς που εχάραξε ρουνικές γραφές στο σπαθί του Χένγκιστ, ο τοξότης Έιναρ Τάμπερσκέλβερ, ο Λουίς δε Λεόν, ο βιβλιοπώλης που εγέννησε τον Σάμιουελ Τζόνσον, ο κηπουρός του Βολταίρου, ο Δαρβίνος στην πλώρη του Μπηγκλ, κάποιος εβραίος στον θάλαμο των αερίων και, με τον καιρό, εσύ κι εγώ.

Ένας μόνο άνδρας έχει πέσει στο Ίλιο, στον Μέταυρο, στο Χέιστινγκξ, στο Αούστερλιτς, στο Τραφάλγκαρ, στο Γκέτισμπεργκ.

Ένας μόνο άνθρωπος έχει πεθάνει στα νοσοκομεία, σε πλοία, σε βαριά και ασήκωτη μοναξιά, στης συνήθειας την παστάδα και του έρωτα.

Ένας μόνο άνθρωπος έχει κοιτάξει την αχανή ροδαυγή.

‘Ενας μόνο άνθρωπος έχει νιώσει στον ουρανίσκο του τη δροσιά του νερού, τη γεύση των καρπών και της σάρκας.

Ομιλώ για τον ένα και μοναδικό, γι’ αυτόν που είναι πάντα μόνος.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.