Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2010

ΔΥΣΚΟΛΑ ΤΑ ΓΑΜΗΜΕΝΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ


Για να μη γράφω μόνο για την ελληνομάθεια της κ. Διαμαντοπούλου, ιδού και τα ελληνικά της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Διαδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ):

Διαμαρτυρόμαστε εντονότατα για όσα απαξιωτικά, ισοπεδωτικά, συκοφαντικά και
κακόγουστα αναφέρθηκαν από τον Πρωθυπουργό για τα Α.Ε.Ι. –αυτή μας τη θέση
μάλιστα την κάναμε σαφή και κατά την παρέμβασή μας στην ίδια εκδήλωση. Καλούμε
την ηγεσία της χώρας να ενσκήψει με φροντίδα και σοβαρότητα στα προβλήματα της
ανώτατης εκπαίδευσης
και να μην αποδέχεται αβασάνιστα τις όποιες υποδείξεις
ανεύθυνων, φανερών ή μη, συμβούλων. (...)

Από το Δελτίο Τύπου της 27ης Σεπτεμβρίου 2010.

ΚΑΠΝΙΖΕΙ ΑΚΟΜΗ


ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ


ΤΜΗΜΑ ΜΕΤΑΓΩΓΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ


Μισή κουβέρτα κάτω, μισή επάνω· πυρετός· τσιμέντο· υγρασία·
τα ιδρωμένα μαλλιά· οι επιγραφές στους τοίχους χαραγμένες
   με το νύχι –
ονόματα, χρονολογίες, μικρές υποθήκες· κείνος ο ίδιος εφιάλτης
με το ίδιο κλεφτοφάναρο ανοίγοντας τρύπες: »απόψε», «απόψε»,
«το χάραμα, αύριο». Ποιός θα μείνει να μας μνημονέψει
σαν θ’ ακουστεί το κλειδί στην κλειδαριά, κι η μεγάλη αλυσίδα
θα σέρνεται στο απέραντο άσπρο, όπου σ’ ένα σημείο,
   προς το πλάι,
καπνίζει ακόμη μόνο του το τελευταίο μας πεταμένο τσιγάρο.



Από την ποιητική συλλογή «Διάδρομος και σκάλα».
Από το βιβλίο: Γιάννης Ρίτσος, «Ποιήματα», τ. Ι΄, Κέδρος, Αθήνα 1989, σελ. 238.

ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η ΣΑΝΤΡΑ ΛΟΥΝΑ


ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η SANDRA LUNA


QUE NADIE SEPA MI SUFRIR


No te asombres si te digo lo que fuiste
Un ingrato con mi pobre corazón,
Porque el fuego de tus lindos ojos negros
Alumbraron el camino de otro amor.

Y pensar que te adoraba tiernamente
Que a tu lado como nunca me sentí,
Y por esas cosas raras de la vida,
Sin el beso de tu boca yo me vi.

Amor de mis amores!
Vida mía...
Que me hiciste
Que no puedo
Consolarme
Sin poderte contemplar?
Ya que pagaste mal a mi cariño tan sincero,
Lo que conseguirás
Que no te nombre nunca más...

Amor de mis amores!...
Si dejaste
De quererme,
No hay cuidado
Que la gente
De esto no se enterará...
Qué gano con decir que un gran amor cambió mi suerte?
Se burlarán de mí.

Que nadie sepa mi sufrir...

ΡΑΝΤΜΙΛΑ ΛΑΖΙΤΣ!





RADMILA LAZIĆ (1949)


ТАКВЕ ПЕСМЕ ПИШЕМ


Требало би да имам новог љубавника,
Овог да се ратосиљам
Као конзерве којој је истекао рок употребе.

Требало би брзо кола да возим
Кроз прозор коса да ми вијори
Као код какве Розамунде
Што на коњу језди.
Такве песме пишем.

Требало би до подне да спавам,
Да се излежавам на широком кревету
Као полегло жито по ''мајчици'' земљи.
Требало би да не марим за време;
Да не каскам, да не журим.
Да испијам дан за даном, до дна – наискап!
Ноћ по ноћ, као цигарету за цигаретом.
Па, опушке – под потпетицу!
Речи на жар. Врућицу у песме.
Такве песме пишем.

Требало би уску хаљину да носим.
Рамена крзном да огрћем.
На високе штикле да се пењем.
Да се нафракам и накинђурим,
Као божићна јелка –
Да ме не препозна ни рођена мајка.

Требало би да сам ведра, насмејана, заводљива.
Да певам и плешем до три изјутра.
Да сам свесна својих женских дражи
Кад ми какав пастув приђе.
Такве песме пишем.

Требало би да ме не дотичу
Жаоке, бодље, бумбара и оса.
Марамицом као кап зноја са чела
Да обришем сваку бору, бригу.

Требало би да имам довољно лове
За кирију, порез и још приде.
Лова добро дође кад понестане осталога.
Кад затуре се пољупци, кад исцуре речи.
С ловом могу дисати на кредит!

Требало би тело своје да сунчам
На каквој стени,
Далоко од докова Суноврата.
Требало би из земље Апатије
У земљу Жеља да емигрирам,
Све да желим ничег да се не одричем.

Требало би у миришљавој пени да се купам
Жилет вени да примичем.

Такве песме пишем.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εδώ πρώτη εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Carla Gugino.

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

ΣΤΡΟΒΙΛΙΖΕΤΑΙ


ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ (1931)


ΕΤΣΙ ΘΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΩ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΣΟΥ


Όχι
όχι στη σκιά
στο ημίφως όχι

στην τέλεια λάμψη
στο
λευκό τού ασβέστη
στου αμείλικτου φωτός
την τυραννία

θα σε κοιτώ
θα σε καλωσορίζω

διάφανη
αγέρινη σχεδόν
αστραφτερή

φτερό που στροβιλίζεται στο φως

σάρκα που ρέει και χύνεται
στον καταρράκτη τού ήλιου




Από το βιβλίο: Ορέστης Αλεξάκης, «Υπήρξε», απόστροφος, Κέρκυρα 1999, σελ. 102.

ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΣΑΟΥΛ ΕΝΤΣΟΥΛ



ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο SAÚL HUENCHUL: EL TRANCE FIERO

ΕΡΡΙ ΝΤΕ ΛΟΥΚΑ!



ERRI DE LUCA (1950)


CHI HA STESO BRACCIA AL LARGO


Chi ha steso braccia al largo
battendo le pinne dei piedi
gli occhi assorti nel buio del respiro,
chi si è immerso nel fondo di pupilla
di una cernia intanata
dimenticando l’aria, chi ha legato
all’albero una tela e ha combinato
la rotta e la deriva, chi ha remato
in pieidi a legni lunghi : questi sanno
che le acque hanno volti.
E sopra i volti affiorano
burrasche, bonacce, correnti
e il salto dei pesci che sognano il volo.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Aurelie Claudel.

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κ.ΛΠ.


Το υλικό παρελήφθη από το επίσημο κείμενο που διανεμήθηκε στα Πανεπιστήμια από το Υπουργείο Παιδείας κ.λπ.:



το Ψηφιακό Σχολείο εν δράση (!!!)
ΣΚΙΖΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ



********************************************

καταλήξαμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο μπορούμε όλοι να πατήσουμε και να συνεχίσουμε. (!!!)


********************************************

Έχει πολύ μεγάλη σημασία η εθνική συναίνεση γιατί δε χωράει να έχουν βάθος χρόνου και να γίνουν σεβαστά από όλες τις κυβερνήσεις. (!!!)
ΑΛΑΛΑ ΤΑ ΧΕΙΛΗ ΤΩΝ ΑΣΕΒΩΝ

********************************************

οι Σύγκλητοι των Πρυτάνεων (;;;)


********************************************


Να μπούμε σε μια διαδικασία διαρκούς συνεδρίασης των Συγκλήτων, οι οποίες κατά τη διάρκεια του τρίμηνου διαλόγου -ο διάλογος δε θα είναι στο διηνεκές, θα ξεκινήσει τώρα και θα τελειώσει στο τέλος Δεκεμβρίου- να μπορούν συνεχώς να συμμετέχουν οι Σύγκλητοι και οι Σύνοδοι Προέδρων και Πρυτάνεων.
(!!!)
ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΥΣΕΙ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΣ ΤΟΥΤΟ ΤΟ ΠΡΑΜΑ ΚΕΡΔΙΖΕΙ... ΙΠΠΟΔΗΛΑΤΟΝ, ΠΟΥ ΘΑ ΕΓΡΑΦΕ ΚΑΙ Ο ΜΠΟΣΤ



********************************************


το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα καθορισθούν αυτοί οι δύο πόλοι (!!!)
ΟΙ ΠΟΛΟΙ -ΛΕΜΕ ΤΩΡΑ- ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΟΧΙ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΟΥΣ



********************************************


Το Συμβούλιο Διοίκησης, στο οποίο συμμετέχουν πανεπιστημιακές δυνάμεις από το Πανεπιστήμιο (!!!)
ΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑΑ!


********************************************


των νέων μορφών-θεσμών, τους οποίους (!!!)
ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΕΝΟΥΣ, ΑΡΙΘΜΟΥ ΚΑΙ ΠΤΩΣΕΩΣ ΣΚΙΖΟΥΜΕ



********************************************


και βεβαίως κατανοούμε όλοι ότι μιλούμε για εξωτερική πλέον αξιολόγηση και να τη συνδέσουμε με συγκεκριμένους δείκτες. (!!!)


********************************************


στην πιστοποίηση των Ιδρυμάτων από εμπειρογνώμονες με διεθνή σύνθεση. (!!!)


********************************************


πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος, για το οποίο πρέπει να ξέρουμε πολύ καλά στη συζήτησή μας τα όρια στα οποία μας επιτρέπει να κινηθούμε. (!!!)
ΔΙΟΤΙ, ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΟ ΤΟ ΡΗΜΑΔΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 16 ΠΟΥ ΜΑΣ ΧΑΛΑΕΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ


********************************************


ένα από τα «εκ των ων ουκ άνευ» διακυβεύματα. (!!!)
"ΕΚ ΤΩΝ ΩΝ ΟΥΚ ΑΝΕΥ" ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΟΝΟ ΟΙ CONDITIONES, ΗΤΟΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΟΡΟΙ - ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ

ΜΠΟΥΡ ΜΠΟΥΡ ΜΠΟΥΡ... ΑΟΡΙΣΤΟΛΟΓΙΕΣ, ΚΟΙΝΟΤΟΠΙΕΣ, ΚΟΥΦΙΕΣ ΠΑΡΟΛΕΣ... ΚΑΙ ΣΕ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΜΟΙΑΖΕΙ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ



Ομιλία της Υπουργού Παιδείας Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Άννας Διαμαντοπούλου στη συνάντηση διαλόγου και εργασίας για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στους Δελφούς

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε πρωτόγνωρες προκλήσεις. Βιώνουμε δύσκολες μέρες και ξέρουμε ότι απαιτούνται συντεταγμένες απαντήσεις. Πολιτεία και κοινωνία οφείλουν να αντιδράσουν θετικά, αποτελεσματικά και δημιουργικά σε αυτό το κρίσιμο διακύβευμα. Ο τρόπος της απάντησης θα προσδιορίσει τελικά και τη φυσιογνωμία της χώρας μας. Η ηθική ευθύνη είναι αναντίλεκτα συλλογική. Κυβέρνηση, κοινωνία και ο καθένας από εμάς ατομικά και ξεχωριστά οφείλουμε να συνεισφέρουμε με υπευθυνότητα και μέσα από οποιαδήποτε ιδιότητα κατέχουμε.

Ο χώρος της παιδείας και ειδικότερα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης θα παίξει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις λύσεις που θα επιδιώξουμε για τον 21ο αιώνα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με επιδερμικές αλλαγές, με μικρές διορθωτικές κινήσεις σε επιμέρους τομείς. Οι αλλαγές πρέπει να είναι πολύ βαθιές και να αφορούν το DNA της λειτουργίας των Πανεπιστημίων και των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων. Κάπως παραστατικά θα έλεγα ότι εάν σε αυτή την τεράστια προσπάθεια που κάνει η χώρα μας, η οικονομία είναι η καρδιά, η Παιδεία είναι το μυαλό. Χρειάζεται όλοι να κατανοήσουμε ότι ο συλλογικός νους μιας κοινωνίας, μιας χώρας, είναι η Παιδεία και υποχρεούμαστε να αποκαταστήσουμε δομές, λειτουργίες και παραγωγή γνώσης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Η αποστολή είναι δύσκολη. Μια ματιά αν ρίξει σήμερα κανείς στις εφημερίδες θα βρει πολύ σημαντική αρθρογραφία σχετικά με τις παραπάνω διαπιστώσεις. Πολλές φορές η αμφισβήτηση κατακλύζει και το ίδιο το αίτημα της αλλαγής.
Η ελληνική κυβέρνηση και ο ίδιος ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί σε όλα τα επίπεδα. Η Παιδεία είναι εξ ορισμού ο χώρος εμπροσθοφυλακής. Είμαστε σήμερα εδώ για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, με την πεποίθηση ότι η περίοδος του Πανεπιστημίου της Μεταπολίτευσης έχει κλείσει τον ιστορική της κύκλο. Αποτέλεσε αν μη τι άλλο μία κορυφαία κοινωνική και εκπαιδευτική τομή. Βοήθησε να διαμορφωθούν συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής χειραφέτησης. Σήμερα ωστόσο είναι σαφές ότι δεν μπορεί να προσφέρει περαιτέρω. Η άρνηση της παραδοχής αυτής της πραγματικότητας νομίζω ότι προκαλεί σκεπτικισμό αλλά και θυμό στην ελληνική κοινωνία. Σταχυολογώ μόνο μερικά σημεία αυτής της μεταπολιτευτικής εκπαιδευτικής παθογένειας, που αναδεικνύεται κάθε μέρα πλέον στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων:Πτυχία επ’ αμοιβή, φοιτητές που συμμετέχουν σε εξετάσεις και περνούν μαθήματα δια αντιπροσώπων, ιδιωτικές υπηρεσίες για συγγραφή διπλωμάτων και πτυχιακών εργασιών κοκ.

Δε χωράει αμφιβολία ότι το ελληνικό Πανεπιστήμιο του 2010 είναι πολύ ανώτερο και πολύ σημαντικό. Είναι κρίμα να έρχονται συνεχώς στην επιφάνεια τέτοιου είδους φαινόμενα όταν Σχολές, Τμήματα, Καθηγητές, αλλά και φοιτητές μας πρωταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο με διεθνείς διακρίσεις. Θα πρέπει να δούμε τι φταίει και πού είμαστε. Η ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει πως οι πιο γερές αλυσίδες που δεν μας αφήνουν να φύγουμε, είναι αυτές που φτιάχνονται με αρχές και αξίες που στρεβλώνονται. Είναι αλήθεια ότι στην πορεία του κύκλου που διέγραψε η Ανώτατη Εκπαίδευση από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, στρεβλώθηκαν καθ’ υπερβολή πολλές αρχές και αξίες, όπως αυτές τις ελευθερίας, του δημοκρατικού διαλόγου και της πολιτικής συμμετοχής.

Σε πολλές περιπτώσεις χάθηκε το μέτρο και έτσι μια κακώς εννοούμενη ισότητα οδήγησε σε φαινόμενα ισοπέδωσης. Πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα πρέπει να υπάρχουν σαφείς και διακριτοί ρόλοι και μεταξύ των ρόλων αυτών να υπάρχει αλληλοσεβασμός ώστε να επιτελείται σωστά το έργο και η αποστολή της. Εάν στην μεταπολίτευση το μείζον ζήτημα ήταν να μπει η πολιτική στο Πανεπιστήμιο, με την αντίληψη της αρχαιοελληνικής πολιτικής, σήμερα το ζητούμενο είναι η πολιτική για τα Πανεπιστήμια, για τα Τεχνολογικά Ιδρύματα, για το ακαδημαϊκό ίδρυμα της ποιότητας και της αριστείας.
Της ποιότητας για το σύνολο των φοιτητών και σπουδαστών που συμμετέχουν, για την αριστεία αυτών που μπορούν και πρέπει να ξεχωρίζουν. Ο Πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, έχει δώσει ο ίδιος το στίγμα της κατεύθυνσης για την προσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί. Πριν από λίγες μέρες μίλησε για την επανάσταση στο εκπαιδευτικό σύστημα, ως προϋπόθεση για τη νέου τύπου ανάπτυξη, η οποία θα βασίζεται στο εκπαιδευμένο και καινοτόμο ανθρώπινο δυναμικό. Γιατί αυτή είναι η βασική πηγή πλούτου μας και το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στο διεθνές προσκήνιο.

Η μεγάλη αυτή αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει. Το εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι μόνο τα Πανεπιστήμια ή τα Τεχνολογικά Ιδρύματα. Η ανάγκη είναι να προχωρήσουμε συνολικά σε αλλαγές με μια βεβαίως κεντρική ιδέα. Ξεκινήσαμε με το «Νέο Σχολείο», με νέα προγράμματα σπουδών, στοχοκεντρικά -που είναι η μεγάλη και η βασική αλλαγή σε όλη την εκπαίδευση-, όλα αυτά βρίσκονται σε εξέλιξη.
Στις δύο πρώτες βαθμίδες έγιναν ήδη και δρομολογούνται καθημερινά σημαντικές αλλαγές. Χαίρομαι που είναι κατανοητές ήδη από αυτό το Σεπτέμβριο, με τα 800 πιλοτικά σχολεία, με το Ψηφιακό Σχολείο εν δράση (SIC), με νέο περιεχόμενο ηλεκτρονικό για όλες τις τάξεις του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Με την παρουσίαση ενός Νέου Λυκείου που αλλάζει τελείως τα δεδομένα για τους εφήβους αλλά και τις προϋποθέσεις για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο. Ένα Νέο Λύκειο που στη Β’ και στη Γ’ τάξη οι 16χρονοι και 17χρονοι μαθητές γίνονται σιγά-σιγά πολίτες, αναλαμβάνοντας ευθύνες και παρακολουθώντας ένα σύστημα που τους αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο.

Αλλαγές σχεδιάζονται και στην Τεχνική Εκπαίδευση με το Τεχνολογικό Λύκειο. Νέα Αρχιτεκτονική υπάρχει στη Διά Βίου Μάθηση με το νέο νομοθετικό πλαίσιο (ν. 3879/2010). Μέσα στο καλοκαίρι παρουσιάσαμε όλη την εικόνα της μεταλυκειακής Τεχνικής Εκπαίδευσης, που είναι ένας πολύ σημαντικός κρίκος σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Σήμερα έφτασε η ώρα να ανοίξουμε πλέον και επίσημα τη συζήτηση για το «Νέο Πανεπιστήμιο». Τη συζήτηση για τη «μητέρα όλων των μαχών», θεωρώντας τη μάχη μια θετική διαδικασία. Μια θετική διαδικασία που θα βάλει τη χώρα σ’ έναν άλλο ορίζοντα μορφωτικό και αναπτυξιακό. Είμαστε εδώ έτοιμοι και ώριμοι να βάλουμε πολλές και καλές ιδέες σε κίνηση. Αλλάζουμε την Παιδεία, σημαίνει αλλάζουμε την Ελλάδα. Είναι σαφές ότι σε αυτές τις τεράστιες προκλήσεις που έχουμε σήμερα μπροστά μας, δεν μπορεί να ανταποκριθεί το σημερινό εσωστρεφές και περιχαρακωμένο Πανεπιστήμιο και Τεχνολογικό Ίδρυμα, το οποίο αναφέρεται και συνδιαλέγεται μόνο με τον εαυτό του.

Αυτό μπορεί να το επιτελέσει μόνο ένα Πανεπιστήμιο ποιότητας και αριστείας, μόνο ένα Τεχνολογικό Ίδρυμα το οποίο πιάνει τα μηνύματα των καιρών και τα εφαρμόζει και τα μετατρέπει σε ανάπτυξη. Δηλαδή Πανεπιστήμια και ΤΕΙ που είναι σοβαρά, σύγχρονα, καινοτόμα, ανταγωνιστικά και διέπονται από διαδικασίες αξιοκρατίας και διαφάνειας, εξοβελίζοντας φαινόμενα νεποτισμού και συνδιαλλαγής.

Σήμερα ξεκινάμε αυτή τη συζήτηση. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά από την εμπειρία που έχουμε, όχι μόνο στη χώρα μας, ότι η μεταρρύθμιση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση απαιτεί έναν οργανωμένο και σοβαρό διάλογο. Έναν διάλογο στον οποίο συμμετέχουν οι πανεπιστημιακοί και οι φοιτητές, οι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές, τα κόμματα και οι πολιτικές δυνάμεις, αλλά βεβαίως και οι κοινωνικοί φορείς.

Η Παιδεία είναι κατ’ εξοχήν ο χώρος που συναντώνται όλες οι κοινωνικές δυνάμεις. Θα έλεγα και όλες οι ιδεολογίες και όλες οι πολιτικές. Ως χώρα και ως πολίτες αυτής της χώρας έχουμε το μεγάλο στοίχημα μπροστά:να τις συνθέσουμε. Πριν από μερικούς μήνες, ορισμένες πολιτικές δυνάμεις, πρόταξαν τις ανάγκες της αντιπολιτευτικής τακτικής και όχι τις ανάγκες της πατρίδας μας, καταψηφίζοντας τη συμφωνία για το μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Ειρήσθω εν παρόδω, εάν δεν τον είχαμε ψηφίσει δεν ξέρω αν θα ήμασταν εδώ σήμερα.

Θέλω να πιστεύω ότι δε θα επιλεγεί ο ίδιος δρόμος για την Παιδεία. Η Παιδεία είναι ένας ευαίσθητος εθνικός χώρος που πρέπει να αποδείξουμε ότι μπορούμε να χτίζουμε όλοι μαζί. Θυμίζω εδώ την απόφαση ευθύνης του ΠΑΣΟΚ να συμμετέχει ως αντιπολίτευση στο διάλογο που είχε οργανώσει η προηγούμενη κυβέρνηση, σε μια περίοδο πολύ μεγάλης πόλωσης και σύγκρουσης.

Διαχωρίσαμε το χώρο της Παιδείας. Συμμετείχαμε, προτείναμε, συναποφασίζαμε, παίρναμε μέρος στις ευθύνες των αποφάσεων. Γι’ αυτό και στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση καταλήξαμε σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, το οποίο μπορούμε όλοι να πατήσουμε και να συνεχίσουμε. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η εθνική συναίνεση γιατί δε χωράει να έχουν βάθος χρόνου και να γίνουν σεβαστά από όλες τις κυβερνήσεις. (SIC)
Για το σκοπό αυτό οργανώνουμε ένα διάλογο και θεσμικό και σε επίπεδο κοινωνίας. Με τα κόμματα μέσα από τη Διακομματική Επιτροπή, στη Βουλή, στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, όπου συμμετέχουν και οι δυνάμεις της εκπαίδευσης αλλά και οι δυνάμεις της κοινωνίας και βεβαίως θα οργανώσουμε κύκλους συζητήσεων και φόρα. Πρέπει να πω ότι ήδη μου έκανε πολύ θετική εντύπωση ότι και το Παρατηρητήριο και η ΠΟΣΔΕΠ και άλλοι φορείς, το ΙΣΤΑΜΕ και Ινστιτούτα, ετοιμάζουν συζητήσεις. Πριν ακόμη ανακοινώσουμε την έναρξη του διαλόγου οργανώνουν συζητήσεις για το Πανεπιστήμιο.

Θα παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συζήτηση ο τρόπος που θα τον διαχειριστούν και οι Σύγκλητοι των Πρυτάνεων (SIC) και των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων. Αυτό που θα πρότεινα και νομίζω ότι θα βοηθούσε πολύ είναι να μην υπάρξουν αποφάσεις επί των πλαισίων για «ναι» ή «όχι». Να μπούμε σε μια διαδικασία διαρκούς συνεδρίασης των Συγκλήτων, οι οποίες κατά τη διάρκεια του τρίμηνου διαλόγου -ο διάλογος δε θα είναι στο διηνεκές, θα ξεκινήσει τώρα και θα τελειώσει στο τέλος Δεκεμβρίου- να μπορούν συνεχώς να συμμετέχουν οι Σύγκλητοι και οι Σύνοδοι Προέδρων και Πρυτάνεων. (SIC)

Κάνω εδώ μια ειδική αναφορά στους φοιτητές. Έχουμε το μεγάλο πρόβλημα του να μην υπάρχει θεσμική οργάνωση των φοιτητών αυτή τη στιγμή. Ωστόσο θέλουμε τις απόψεις και τα βιώματά τους, τις εμπειρίες τους και επειδή δεν υπάρχει συγκροτημένο όργανο των φοιτητών ζητούμε από τους ίδιους, και τους παρακαλώ και τους προσκαλώ, να καταθέσουν ιδέες και σκέψεις για το πώς θα συμμετέχουν ενεργητικά με τις απόψεις τους στο διάλογο.

Θα δημιουργηθούν τρεις διαδικτυακοί τόποι. Ο ένας είναι για τους εκπαιδευτικούς, για τους καθηγητές, ο δεύτερος είναι για τους φοιτητές και ο τρίτος είναι για τους πολίτες και τους κοινωνικούς χώρους. Έτσι θα δώσουμε τη δυνατότητα μιας συνεχούς ροής συζήτησης και στο διαδίκτυο.

Σ’ αυτή τη σημαντική διαβουλευτική διαδικασία δύο είναι τα κρίσιμα ερωτήματα:
Το πρώτο -το μείζον- που είναι ένα θέμα που έρχεται και επανέρχεται και συμβολίζει κάθε εποχή, είναι ποιο είναι το δημόσιο Πανεπιστήμιο (ΕΛΑ ΝΤΕ!), ποιο είναι το δημόσιο Τεχνολογικό Ίδρυμα που θέλουμε σήμερα και απαντά στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής οικονομίας και ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα καθορισθούν αυτοί οι δύο πόλοι; Γιατί είναι σαφές ότι είναι άλλος ο ρόλος του Πανεπιστημίου και άλλος ο ρόλος του Τεχνολογικού Ιδρύματος. Όταν κατανοήσουμε ότι οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και απολύτως αναγκαίοι, θα μπορέσουν να παίξουν και τα δύο το ρόλο τους με επιτυχία.
Οι πυλώνες της μεταρρύθμισης οριοθετούνται σε γενικές γραμμές ως εξής: Ουσιαστική αυτοτέλεια των Ανωτάτων Ιδρυμάτων, εισαγωγή και θεσμικά της αξιολόγησης και της κοινωνικής λογοδοσίας, διεθνοποίηση και εξωστρέφεια της ακαδημαϊκής διαδικασίας, σύνδεση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ με την κοινωνία και την οικονομία (ΞΕΠΟΥΛΑΜΕ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΝ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΕ), πρόοδος μετρήσιμη και στοχοθεσία στην Τεχνολογία, στην Έρευνα, στην κοινωνία της γνώσης.

Υπάρχουν τρεις βασικοί άξονες στους οποίους προτείνουμε να βασιστεί ο διάλογος και είναι αντίστοιχα τρεις ενότητες, τρεις ομάδες που θα λειτουργούν στο Υπουργείο. Ο πρώτος άξονας αφορά στη νέα ταυτότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, τη νέα ταυτότητα του Πανεπιστημίου, τη νέα ταυτότητα του Τεχνολογικού Ιδρύματος, με σεβασμό και κύρος. Αυτό περνάει μέσα από το νέο μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Προτείνουμε την υιοθέτηση ενός μοντέλου διεθνούς πρακτικής, του Συμβουλίου Διοίκησης. Το Συμβούλιο Διοίκησης, στο οποίο συμμετέχουν πανεπιστημιακές δυνάμεις από το Πανεπιστήμιο αλλά και από την κοινωνία, μπορεί να υποκαταστήσει μέρος των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου, δηλαδή ζητήματα που αφορούν στη διοίκηση, στον προϋπολογισμό ή στο στρατηγικό σχεδιασμό. Βεβαίως οι ακαδημαϊκές υποθέσεις είναι αυστηρά θέμα του Πρύτανη, της Συγκλήτου, των νέων μορφών-θεσμών, τους οποίους (SIC) θα προτείνουμε και θα αναπτύξουμε.

Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η διαδικασία της αξιολόγησης. Έχουμε μια πρώτη εμπειρία, ο Πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) θα μας δώσει και στοιχεία. Θεωρούμε ότι είναι η στιγμή να παρέμβουμε και να κάνουμε πιο οργανωμένη και σαφή την αξιολόγηση και βεβαίως κατανοούμε όλοι ότι μιλούμε για εξωτερική πλέον αξιολόγηση και να τη συνδέσουμε με συγκεκριμένους δείκτες. Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσουμε τη μετάβαση από τη διασφάλιση ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών στην πιστοποίηση των σπουδών, στην πιστοποίηση των Ιδρυμάτων από εμπειρογνώμονες με διεθνή σύνθεση.

Η οικονομική αυτοτέλεια: Συζητούμε για τη διαχείριση των οικονομικών των Πανεπιστημίων, περιλαμβανομένης και της μισθοδοσίας, ώστε να υπάρχει βεβαίως ένα όριο, αλλά από εκεί και πέρα να μπορούν τα Πανεπιστήμια να προσελκύουν υψηλού κύρους εκπαιδευτικούς και να αποφασίζουν τη δική τους πολιτική.

Οι προγραμματικές συμφωνίες: θα συνδέονται με συμφωνημένα κριτήρια, που έχουν σχέση και με την απόδοση και την αποδοτικότητα των ιδρυμάτων. Εδώ να πω ένα στοιχείο από την Ευρωπαϊκή Ένωση: η χώρα μας είναι 5η όσον αφορά στο ποσοστό χρηματοδότησης ως ποσοστό του ΑΕΠ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και είναι 24η όσον αφορά στην απόδοση αυτών των επενδύσεων.

Εδώ θα πρέπει να δούμε τον τρόπο χρηματοδότησης και να συζητήσουμε θεσμούς, όπως μία Ανεξάρτητη Αρχή Χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων, όπου μια μεγάλη ενότητα είναι η αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τους φοιτητές. Η κάρτα ή το κουπόνι του φοιτητή, που θα του δίνει πρόσβαση σε όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Οι παροχές προς τους φοιτητές θα πρέπει να δίνονται αποκλειστικά από τα ίδια Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, αλλά πρέπει να δούμε πιο από όλα τα μοντέλα είναι το πιο κατάλληλο, ώστε να παρέχουν τα Πανεπιστήμια και τα Τεχνολογικά Ιδρύματα αυτές τις υπηρεσίες και με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Επίσης ένα νέο σύστημα φοιτητικών υποτροφιών και δανείων, για το οποίο έχουμε μελετήσει αρκετά μοντέλα και του εξωτερικού, αλλά και σε συζήτηση με το δικό μας τραπεζικό σύστημα.

Ο πρώτος άξονας είναι η νέα ταυτότητα του Πανεπιστημίου και του Τεχνολογικού Ιδρύματος, ο δεύτερος άξονας είναι η νέα ταυτότητα για το φοιτητή: σπουδές με αξία. Ο στόχος αυτός, που συνιστά και ένα μείζον ζητούμενο της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς, υπηρετείται από τις προτεινόμενες αρχές οργάνωσης των σπουδών του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, όπου εδώ πραγματικά μπαίνει ένα πρώτο δίλημμα: πόσο ένας νόμος πλαίσιο παρεμβαίνει στο εσωτερικό της οργάνωσης σπουδών ή κατά πόσο παραμένει ένα αντικείμενο των ίδιων των ιδρυμάτων.
Μέσα από τη συζήτηση νομίζω ότι πρέπει να βρούμε μία ενδιάμεση κατάσταση, με μια πρώτη μεταβατική φάση, όπου θα θέτει κοινούς όρους, ώστε να μπορούν μετά τα Ιδρύματα να προχωρούν μόνα τους, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος, για το οποίο πρέπει να ξέρουμε πολύ καλά στη συζήτησή μας τα όρια στα οποία μας επιτρέπει να κινηθούμε.

Θα έλεγα ως αρχή ότι πρέπει να αποφύγουμε τη λογική της ομοιομορφίας, να φέρουμε την πολυτυπία στα Ιδρύματα. Και πάλι δεν είναι εύκολο μέσα από το πλαίσιο που θέτει το Σύνταγμα, αλλά είναι μία αδήριτη ανάγκη (ΑΡΑ ΘΑ ΠΑΡΑΝΟΜΟΥΜΕ ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΩΣ!). Δεν μπορεί να έχει το ίδιο πλαίσιο και την ίδια λειτουργία το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τις εκατοντάδες χιλιάδες φοιτητές, το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, το Τεχνολογικό Ίδρυμα της Ηπείρου ή το Πολυτεχνείο της Κρήτης. Η πολυτυπία είναι ίσως από τα μεγαλύτερα στοιχήματα, ώστε μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο να μπορούν τα Πανεπιστήμια να προσαρμόζουν τα προγράμματά τους και τη λειτουργία τους στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Πολύ επιγραμματικά θα αναφερθώ σε 14 ενότητες, οι οποίες πρέπει να είναι τα ζητήματα που θα συζητήσουμε για το νέο νόμο:

1. Πρώτο σημαντικό, πηγαίνουμε από το Τμήμα στη Σχολή. Η είσοδος γίνεται στη Σχολή και δίνει τη δυνατότητα της επιλογής στα παιδιά, στους νέους φοιτητές: θέσπιση δηλαδή της βασικής ακαδημαϊκής μονάδας που θα απονέμει τα πτυχία.
2. Νέος σχεδιασμός για το συντονισμό των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, με στόχο τη διεπιστημονικότητα.
3. Πιστοποίηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών.
4. Έμφαση στο διεπιστημονικό χαρακτήρα των προγραμμάτων σπουδών και σε προπτυχιακό και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
5. Υιοθέτηση και εφαρμογή του ευρωπαϊκού συστήματος ECTS με βάση τις διδακτικές μονάδες.
6. Οργάνωση και ακαδημαϊκή συνέχεια των προγραμμάτων σπουδών, επιλογή συστήματος τρόπου εφαρμογής και διασφάλισης της αξιοπιστίας τους.
7. Σπουδές κατ΄ έτος, κατ΄ εξάμηνο, προαπαιτούμενα, όλα αυτά που πρέπει να συνδέονται σε κάθε Σχολή με τον τρόπο και τη λειτουργία του προγράμματος σπουδών.
8. Αλλαγή του σημερινού συστήματος διδασκαλίας και εξεταστικών περιόδων, που έχει μετατρέψει πολλά από τα Ιδρύματά μας σε εξεταστικά κέντρα.
9. Υιοθέτηση του ψηφιακού συγγράμματος, που θα είναι ελεύθερα διαθέσιμο στο διαδίκτυο. Να πω ότι αυτό που ανακοινώθηκε (το σύστημα Εύδοξος) ήδη έχει λειτουργήσει και ότι από φέτος κινούνται ηλεκτρονικά όλα τα συγγράμματα. Είναι 11.5000 συγγράμματα στο διαδίκτυο και οι φοιτητές από 4 Οκτωβρίου θα έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρονική παραγγελία. Αυτό αποτελεί τη βάση ώστε πολύ εύκολα να πάμε στο ηλεκτρονικό σύγγραμμα. Να πούμε ότι ήδη αρκετοί καθηγητές, ιδιαίτερα στα Πολυτεχνεία μας, έχουν βάλει τις σημειώσεις τους στο διαδίκτυο μέσα σε αυτόν τον 1,5 μήνα και τις διαθέτουν ελεύθερα στους φοιτητές.
10. Σύστημα πιστοποίησης όλων των προγραμμάτων σπουδών.
11. Οργάνωση Κέντρων Αριστείας και μέσω συνεργασίας μεταξύ των ιδρυμάτων.
12. Αναδιάρθρωση του θεσμού της πρακτικής άσκησης.
13. Σύνδεση των προγραμμάτων της Διά Βίου Μάθησης με τα Ανώτατα Ιδρύματα, που το έχουμε βάλει και στο νέο νόμο. Η σύνδεση της Διά Βίου με τα Ανώτατα Ιδρύματα είναι ένα από τα «εκ των ων ουκ άνευ» διακυβεύματα.
14. Και βέβαια η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας στην τάξη. Νομίζω ότι είμαστε από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή που η διδασκαλία γίνεται σε αμφιθέατρα από την έδρα με διαλέξεις.

Ο τρίτος άξονας είναι η νέα ταυτότητα για τους καθηγητές. Διεθνής αναγνωρισιμότητα, καταξίωση και διάκριση. Η διεθνοποίηση σημαίνει να δώσουμε περισσότερη Ελλάδα στον κόσμο και να ελκύσουμε περισσότερο κόσμο στην Ελλάδα. Αυτή είναι μια σπουδαία πρόκληση πάνω από όλα για τους πανεπιστημιακούς δασκάλους, αφού αυτοί καλούνται να μπουν μπροστά σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια.

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, στην οποία συμμετέχουν μερικοί από τους λαμπρότερους Έλληνες στον κόσμο, αναδεικνύει το πόσο μπορούμε να φέρουμε στην Ελλάδα τους διαπρεπείς Έλληνες.

Και εδώ υπάρχει μία σειρά από ζητήματα, που θα πρέπει να τα δούμε πιο συγκεκριμένα, που είναι τα διεθνή προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, η εκλογή των καθηγητών από Εκλεκτορικά Σώματα με έντονη διεθνή παρουσία, η δυνατότητα κατοχής θέσης ΔΕΠ σε ελληνικά και σε ξένα ιδρύματα ταυτόχρονα, η διεύρυνση του θεσμού των επισκεπτών καθηγητών, η δυνατότητα με βάση τις προδιαγραφές που θέτει το κάθε Ίδρυμα να χορηγούνται έδρες -να πούμε ότι οι Έλληνες χορηγούν έδρες σε όλο τον κόσμο, εκτός από την Ελλάδα (ΑΡΘΡΟ 16 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ!).

Επίσης η ενθάρρυνση της ίδρυσης παραρτημάτων των ελληνικών Πανεπιστημίων και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων σε άλλες χώρες και η εντατικοποίηση της συμμετοχής των Πανεπιστημίων στα ευρωπαϊκά προγράμματα εκπαίδευσης - γιατί είμαστε πολύ χαμηλά στις διεθνείς κατατάξεις στη συμμετοχή μας στα ευρωπαϊκά προγράμματα «Σωκράτης» και «Λεονάρντο».

Η ενίσχυση όλων των ανταλλαγών φοιτητών και στα πλαίσια του Erasmus και σε αυτό κατανοούμε πόσο αναγκαία είναι η υιοθέτηση των διδακτικών μονάδων, ώστε να μπορούν οι φοιτητές μας να πάνε στο εξωτερικό, αλλά να φέρνουμε και φοιτητές στο εσωτερικό, που είναι από τα μεγαλύτερα στοιχήματα.

Υπάρχει ένας τέταρτος άξονας που είναι οριζόντιος (συνένωση). Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σε όλες τις χώρες να υπάρχει μία ραγδαία προσπάθεια συνένωσης ακόμα και πολύ μεγάλων Πανεπιστημίων. Τρία Πανεπιστήμια στο Στρασβούργο σε όλη την περιφέρειά του, οχτώ στη Δανία, σε όλες τις χώρες γίνεται μία τέτοια προσπάθεια.
Αυτό έχει ως στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης και τη δημιουργία πανεπιστημιακών «πυλώνων» αριστείας μεγάλης εμβέλειας, τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του διδακτικού προσωπικού, τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των υποδομών, την ελαχιστοποίηση των διοικητικών και διαχειριστικών δαπανών, την ενθάρρυνση συνεργασίας μεταξύ μονάδων Πανεπιστημίων και Ερευνητικών κέντρων.
Προς αυτή την κατεύθυνση της χωροταξικής και θεματικής αναδιάρθρωσης θα προχωρήσουμε με γρήγορα βήματα. Τα κριτήρια θα είναι πρωτίστως ακαδημαϊκά και δευτερευόντως οικονομικά και κοινωνικά. Δεν ξεκινάμε λέγοντας ότι πρέπει να κλείσουν κάποια με απλές προσεγγίσεις. Θα πρέπει να θέσουμε τα ακαδημαϊκά κριτήρια για τη συγχώνευση, για την κατάργηση, για τις συνενώσεις, ώστε να προχωρήσουμε σε ένα νέο τοπίο.

Και εδώ πρέπει να πούμε άλλη μια αλήθεια. Τα Greek statistics υπάρχουν και στην Παιδεία. Προσπαθούμε με τον Υφυπουργό εδώ και εννιά μήνες να έχουμε μία πλήρη εικόνα των δεδομένων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης - την καταγραφή των υποδομών, την καταγραφή του εκπαιδευτικού και του διοικητικού δυναμικού, των φοιτητών, των αποφοίτων, αυτών που παίρνουν πτυχίο κάθε χρόνο- και είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Η σωστή λειτουργία της βάσης δεδομένων, η οποία είναι σε εξέλιξη και θα έχουμε με τα ηλεκτρονικά συγγράμματα μια πρώτη καταγραφή των ενεργών φοιτητών, είναι «εκ των ων ουκ άνευ», δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε αποφάσεις αν δεν έχουμε μία πολύ καλή βάση δεδομένων.

Εδώ θεωρούμε ότι σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να συνεισφέρει εποικοδομητικά η πρόταση για τη σύσταση Περιφερειακών Συμβουλίων, με επιστημονική και κοινωνική συμμετοχή, τα οποία θα έχουν υπό την ομπρέλα τους και τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα σε κάθε περιφέρεια και θα παίξουν έναν κυρίαρχο ρόλο σε αυτή την ιστορία των συγχωνεύσεων και των συνενώσεων.

Τελειώνοντας και έχοντας έτσι θίξει επιγραμματικά ζητήματα τα οποία θα μας απασχολήσουν σε όλο το επόμενο διάστημα, θα έλεγα ότι επειδή το μεγάλο στοίχημα της χώρας είναι η ανάπτυξη, ξέρουμε όλοι ότι η ανάπτυξη δεν έρχεται με νόμους. Η ανάπτυξη μακροπρόθεσμα έρχεται με Παιδεία, είναι λοιπόν η ώρα να κάνουμε όλοι το καλύτερο.

Κυρίες και κύριοι Πρυτάνεις και Πρόεδροι των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, αγαπητοί εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων, σήμερα βρισκόμαστε ΌΛΟΙ εδώ. η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου, Βουλευτές, εκπρόσωποι της Κυβέρνησης και της Βουλής. Θεωρούμε ότι και εσείς έχετε ένα πολύ μεγάλο βάρος αυτής της μεγάλης αλλαγής. Εσείς εκπροσωπείτε σήμερα τις δυνάμεις της διανόησης και της αλλαγής στη χώρα - όπως σε όλες τις μεγάλες περιόδους αλλαγών έτσι και τώρα- είμαστε σίγουροι ότι η πρωτοπορία θα έρθει από τις δυνάμεις της Παιδείας, δηλαδή από σας.

ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ







ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ


ΤΑ ΠΡΑΜΑΤΑ


Όταν δούλευα στα σφαγεία του Πειραιώς, εδούλευα σ’ ένα μαγαζί κρεοπωλείον του Πέππα, το μεγαλύτερο μαγαζί μέσα στην αγορά του Πειραιώς. Εκεί το λοιπόν μ’ έναν άλλον Γιώργο Κατσικά, συνάδελφός μου δηλαδή κι αυτός, εσφάζαμε τα πράματα του μαγαζιού του Πέππα. Διάφορα πράματα. Πότε γουρούνια, πότε κατσίκια, πότε αρνιά, πότε γελάδια. Ήμουνα ο Κάτσικας και γω οι σφαγείς στο μαγαζί. Πληρωνόμαστε κάθε Σάββατο. Κάποτε υπήρχε έλλειψη από κρέατα, που δεν είχανε να σφάξουν, και μέσα κει στη μάντρα που πηγαίναμε και παίρναμε τα πράματα, από μικρό ένα μοσχάρι το μεγαλώναμε εκεί. Το ταΐζαμε και μεγάλωσε κι έγινε μεγάλο, δηλαδή έγινε διακόσιες τριάντα, διακόσιες σαράντα οκάδες. Τότε είχαμε τις οκάδες. Και μια μέρα μού λέει τ’ αφεντικό. Θα το πάρουμε να το σφάξουμε. Βέβαια πραγματικά για σφάξιμο το είχε. Αλλά εγώ όταν μου το είπε αυτό το πράμα δυσαρεστήθηκα πάρα πολύ, στεναχωρήθηκα. Αυτό το μοσχάρι, λέω, που το μεγαλώνω από μικρό, να το πάρω να το σφάξω τώρα! Ουδέποτε δεν θα γίνει αυτό το πράμα. Τέλος πάντων να μην το συζητάμε, το μοσχάρι με γνώριζε κι όταν με έβλεπε που πήγαινα εκεί κοντά, ερχότανε κοντά μου μ’ έγλειφε, μού ’κανε χίλια δυό. Μ’ αγάπαγε. Το πήρα λοιπόν να το πάω στα σφαγεία. Από τη μάντρα για να πάω στα σφαγεία ήταν περίπου μισή ώρα δρόμος. Η μάντρα ήτανε στα Ταμπούρια, τα σφαγεία ήτανε στα Λιπάσματα. Μόλις το πήγα στα σφαγεία το λοιπόν τό ’δεσα εκεί σ’ ένα χαλκά που δένανε σχεδόν όλα τα βοϊδινά, αλλά το μοσχάρι σάμπως να κατάλαβε κάτι δηλαδή, κι αρχίνησε και φώναζε φωνές. Εγώ το λυπόμουνα ώσπου ήρθε η ώρα η πραγματική για να το σφάξω. Το δένω το λοιπόν στο χαλκά και του δίνω μια μαχαιριά πάνω απ’ το κεφάλι όπως τα σκότωναν αυτά, και πέφτει χάμω. Και τί να σας πω δηλαδή, πρώτη μου φορά που είδα τέτοιο πράμα στη ζωή μου. Να κλαίει το ζώο απαρηγόρητα. Να πέφτουν στάλες τα δάκρυα από τα μάτια του. Πέταξα το μαχαίρι και λέω του μικρού που είχα εκεί πέρα σφάξ’ το, δε θα ξανασφάξω άλλη φορά τέτοιο πράμα. Πήγα κάτω λοιπόν, τά ’βαλα με το αφεντικό. Ήτανε και άρρωστος αυτός, φθισικός, χάλια. Δε ντρέπεσαι ρε κουράδα να σφάξεις αυτό το αθώο πράμα; Τί σού ’κανε το ζώο; Δεν έβρισκες κρέατα να δώσετε στον κόσμο; Να μην έδινες μια βδομάδα. Ήταν ανάγκη να το σφάξουμε; Και μαλλώσαμε κι από τότες εσταμάτησα να κάνω αυτή τη δουλειά, και κατόπι πήγα στα σφαγεία των Αθηνών.



Από το βιβλίο: Μάρκος Βαμβακάρης, «Αυτοβιογραφία», εισαγωγή – παρουσίαση Αγγελική Βέλλου Κάιλ, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1978, σελ. 104-105.

ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΚΛΑΟΥΝΤΙΟ ΒΙΛΛΑ



ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο CLAUDIO VILLA


TAMMURRIATA NERA


Io nun capisco, ê vvote, che succede...
e chello ca se vede,
nun se crede! nun se crede!
E' nato nu criaturo niro, niro...
e 'a mamma 'o chiamma Giro,
sissignore, 'o chiamma Giro...

Séh! gira e vota, séh...
Séh! vota e gira, séh...
Ca tu 'o chiamme Ciccio o 'Ntuono,
ca tu 'o chiamme Peppe o Giro,
chillo, o fatto, è niro, niro,
niro, niro comm'a che!...

'O contano 'e ccummare chist'affare:
"Sti fatte nun só' rare,
se ne contano a migliara!
A 'e vvote basta sulo na guardata,
e 'a femmena è restata,
sott''a botta, 'mpressiunata..."
Séh! na guardata, séh...
Séh! na 'mpressione, séh...
Va' truvanno mo chi è stato
ch'ha cugliuto buono 'o tiro:
chillo, 'o fatto, è niro, niro,
niro, niro comm'a che!...

Ha ditto 'o parulano: "Embè parlammo,
pecché, si raggiunammo,
chistu fatto nce 'o spiegammo!
Addó' pastíne 'o ggrano, 'o ggrano cresce...
riesce o nun riesce,
sempe è grano chello ch'esce!"
Mé', dillo a mamma, mé'...
Mé', dillo pure a me...
Ca tu 'o chiamme Ciccio o 'Ntuono,
ca tu 'o chiamme Peppe o Giro,
chillo...'o ninno, è niro, niro,
niro, niro comm'a che!...



Στίχοι: Edoardo Nicolardi.
Μουσική: E.A. Mario.

ΕΛΥΑΡ!


PAUL ELUARD


PORTRAIT EN TROIS TABLEAUX

I


Tes mains pourraient cacher ton corps
Car tes mains sont d’abord pour toi
Cacher ton corps tu fermerais les yeux
Et si tu les ouvrais on n’y verrait plus rien

Et sur ton corps tes mains font un très court chemin
De ton rêve à toi-même elles sont tes maîtresses
Au double de la paume est un miroir profond
Qui sait ce que les doigts composent et défont


II

Si tes mains sont pour toi tes seins pour les autres
Comme ta bouche où tout vient prendre du goût
La voile de tes seins se gonfle avec la vague
De ta bouche qui s’ouvre et joint tous les rivages

Bonté d’être ivre de fatigue quand rougit
Ton visage rigide et que tes mains se vident
O mon agile et la plus lente et la plus vive
Tes jambes et tes bras passent la chair compacte

D’aplomb et renversée tu partages tes forces
A tous tu donnes de la joie comme une aurore
Qui se répand au fond du cœur d’un jour d’été
Tu oublies ta naissance et brûles d’exister.


III

Et tu fends comme un fruit mûr ô savoureuse
Mouvement bien en vue spectacle humide et lisse
Gouffre franchi très bas en volant lourdement
Je suis partout en toi partout où bat ton sang

Limite de tous les voyages tu résonnes
Comme un voyage sans nuages tu frisonnes
Comme une pierre dénudée aux feux d’eau folle
Et ta soif d’être nue éteint toutes les nuits

Η ΓΚΑΜΠΡΙΕΛΛΑ ΦΕΡΡΙ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΠΙΕΡ ΠΑΟΛΟ ΠΑΖΟΛΙΝΙ



Η GABRIELLA FERRI ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ PIER PAOLO PASOLINI


IL VALZER DELLA TOPPA


Me so' fatta un quartino
m'ha dato a la testa
ammazza che toppa
a Nina, a Roscetta, a Modesta,
lassateme qua!
An vedi le foje!
An vedi la luna!
An vedi le case!
E chi l'ha mai viste co' st'occhi?
Me via¨ da canta

Lassame perde, va da n'altra
stasera, a cocco, niente da fa!
E poi so' vecchia, cia² trent'anni
e er mondo ancora l'ho da guarda !

Mamma mia che luci
che vedo qua attorno
Le vie de Testaccio
me pareno come de giorno
de n'arta citta !
An vedi le porte!
An vedi li bar!
An vedi la gente!
an vedi le fronne che st'aria
se fa sfarfalla !
Va via moretto, fa la bella
stasera godo la liberta ,
spara er Guzzetto e torna a casa
che mamma tua se sta a aspetta !

Me sa² presa la toppa
e ma² so' felice!
Me possi cecamme
me sento tornata a esse un fiore
de verginita !

Verginita ! Verginita !
Me sento tutta verginita !
Che sara !
Che sara !
Che sara !

ΧΑΣΜΗΜΑΤΑ


VASKO POPA (1922-1991)


ΧΑΣΜΟΥΡΗΤΟ ΧΑΣΜΟΥΡΗΜΑΤΩΝ


Ήταν κάποτε ένα χασμουρητό
Ούτε κάτω από ουρανίσκο ούτε κάτω από καπέλο
Ούτε σε στόμα ούτε σε τίποτα

Ήταν από τα πάντα μεγαλύτερο
Μεγαλύτερο από το μέγεθός του

Από καιρό σε καιρό
Σκοτάδι αμβλύ σκοτάδι απελπισμένο
Άστραφτε εδώ κι εκεί απ’ την απελπισιά
Άστρα σού λέει ο άνθρωπος

Ήταν κάποτε ένα χασμουρητό
Ανιαρό όπως κάθε χασμουρητό
Και φαίνεται κρατάει ακόμα



Μετάφραση: Έλλη Σκοπετέα.
Από το βιβλίο: Βάσκο Πόπα, «Ποιήματα», Μετάφραση Έλλη Σκοπετέα, β΄ έκδοση, Κέδρος, Αθήνα 1979, σελ. 79.

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

ΤΖΟΥΖΕΠΠΕ ΤΖΟΑΚΙΝΟ ΜΠΕΛΙ!




GIUSEPPE GIOACHINO BELLI (1791-1863)


ER PADRE DE LI SANTI


Er cazzo se pò ddì rradica, uscello
Ciscio, nerbo, tortore, pennarolo,
Pezzo de carne, manico, scetrolo,
Asperge, cucuzzola e stennarello.

Cavicchio, canaletto e cchiavistello,
Er gionco, er guercio, er mio, nerchia, pirolo,
Attaccapanni, moccolo, bbruggnolo,
inguilla, torciorecchio, e mmanganello

Zeppa e bbatocco, cavola e tturaccio,
E mmaritozzo, e cannella, e ppipino,
E ssalame, e sarsiccia, e ssanguinaccio.

Poi scafa, canocchiale, arma, bbambino:
Poi torzo, cesscimmano, catenaccio,
Mànnola, e mmi'-fratello piccinino.

E tte lascio perzino
Ch'er mi dottore lo chiama cotale,
Fallo, asta, verga, e mmembro naturale.

Cuer vecchio de spezziale
Disce Priapo; e la su' mojje pene,
Seggno per dio che nun je torna bbene.

Roma, 6 dicembre 1832



LA MADRE DE LE SANTE

Chi vvò cchiede la monna a Ccaterina
Pe ffasse intenne da la ggente dotta
Je toccherebbe a ddì vvurva, vaccina,
E ddà ggiù co la cunna e cco la potta.

Ma nnoantri fijjacci de miggnotta
Dimo scella, patacca, passerina,
Fessa, spacco, fissura, bbuscia, grotta,
Freggna, fica, sciavatta, chitarrina,

Sorca, vaschetta, fodero, frittella,
Ciscia, sporta, perucca, varpelosa,
Chiavica, gattarola, finestrella,

Fischiarola, quer-fatto, quela-cosa,
Urinale, fracosscio, ciumachella,
La-gabbia-der-pipino, e la-bbrodosa.

E ssi vvòi la scimosa,
Chi la chiama vergoggna, e cchi nnatura,
Chi cciufèca, tajjola, e ssepportura.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Ines Sastre.

ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ



ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ


ΒΡΟΧΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ


Βροχή και σήμερα, βροχή στη στέγη μας,
βροχή στην πόρτα μας, ατέλειωτη βροχή
Και εσύ στα σύνορα, σ' ένα χαράκωμα
και γύρω ο θάνατος, ατέλειωτη βροχή

Εγώ στα σύνορα, σε κάποιο γράμμα μου
βαθιά στη χλαίνη σου, γλυκά να σε πονώ
και συ στο σπίτι μας, παντού τα χνάρια σου,
παντού τα μάτια σου, πληγές στο δειλινό

Βροχή και σήμερα κι ούτε ένα γράμμα σου
κι ούτε ένα μήνυμα στον μαύρο ουρανό
Φυλάξου αγέρα μου, φυλάξου αγρύπνια μου,
φυλάξου αγόρι μου, από τον κεραυνό


Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Μουσική: Γιάννης Σπανός.

ΚΑΤΥΛ ΜΑΝΤΕΣ!



CATULLE MENDÈS (1841-1909)


VOLUPTUESEMENT BERÇONS NOTRE FAIBLESSE


Reste. N'allume pas la lampe. Que nos yeux
S'emplissent pour longtemps de ténèbres, et laisse
Tes bruns cheveux verser la pesante mollesse
De leurs ondes sur nos baisers silencieux.

Nous sommes las autant l'un que l'autre. Les cieux
Pleins de soleil nous ont trompés. Le jour nous blesse.
Voluptueusement berçons notre faiblesse
Dans l'océan du soir morne et délicieux.

Lente extase, houleux sommeil exempt de songe,
Le flux funèbre roule et déroule et prolonge
Tes cheveux où mon front se pâme enseveli...

Ô calme soir, qui hais la vie et lui résistes,
Quel long fleuve de paix léthargique et d'oubli
Coule dans les cheveux profonds des brunes tristes.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Cheryl Cole.

ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η ΤΖΙΛΙΟΛΑ ΤΣΙΝΚΟΥΕΤΤΙ



ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η GIGLIOLA CINQUETTI: TARANTELA NAPOLETANA

Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2010

Η ΜΠΡΙΖΙΤ ΜΠΑΡΝΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΑΝΟ


ΤΡΑΓΟΥΔΑ Η BRIGITTE BARDOT


LES AMIS DE LA MUSIQUE


Les Amis De La musique
De l’accent grave a l’excentrique
Sont venus jusquau fond de ma cour
Avec un soixante-dix-huit tours dune autre époque
me dire bonjour

Des visites je nen ai plus
A part quelques vieux farfelus
qui viennent parler du temps passe
sur mes instruments pleurnicher
Comme si la jeunesse oubliée
Ne sétait pas bien amusée

Je suis le jazz de un-mill-neuf-cent-vignt-cinq
Et fait chanter des airs
pour que lon trinque
Eléonore est devenue grand-mère
Ne pourrait encore faire
quelques pas pour vous plaire

Le vieux jazz ramène son trombone
Vers la peau dun banjo qui sonne
mill-neuf-cent-vignt-cinq se prend les pieds dans un gramophone enrhumé
Qui pavillonne et poumonne et

Tous les amoureux du ragtime
Ont cherche une rime en aïe
mill-neuf-cent-vignt-cinq a foutu l’camp vers le jazmoderne et pourtant quand le trombone
fait son beuglant
On est encore dans létonnement

Je suis le jazz de un-mill-neuf-cent-vignt-cinq
Et fait chanter des airs
pour que lon trinque
Eléonore est devenue grand-mère
Ne pourrait encore faire
quelques pas pour vous plaire

Les Amis De La musique
De l’accent grave a l’excentrique
contents davoir fait plaisir aux vieux
sont repartis vers dautres lieux
En emportant de ce temps-la
La preuve quil ne vieillit pas
La preuve quil ne vieillit pas

La preuve quil ne vieillit pas
La preuve quil ne vieillit pas
La preuve quil ne vieillit pas



Μουσική: J.-M. Rivière & Yannis Spanos.
Τραγούδι του 1963.

Ο ΑΠΑΤΗΛΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ


FEDERICO GARCÍA LORCA


Ο ΑΠΑΤΗΛΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ


Πράσινο κλαρί χωρίς
ρυθμό, χωρίς πουλάκια.

Λυγμός, ήχος λυγμού
δίχως πόνο, δίχως χείλη.
Άνθρωπος και Δάσος.

Κλαίω, κλαίω και θρηνώ,
κοιτώ την πικροθάλασσα.
Στις κόρες έχω τώρα των ματιών
θάλασσες δυό, και είναι
δυό θάλασσες που τραγουδάν κι οι δυό τους!



Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Η ΡΕΜΠΕΤΙΚΗ ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΤΟΥ ΒΑΡΚΑΡΗ



ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ


Ο ΑΝΤΩΝΗΣ Ο ΒΑΡΚΑΡΗΣ


Ο Αντώνης ο βαρκάρης ο σερέτης
έπαψε να ζει ρεμπέτης
θέλει πλούτη και παλάτια
και της Κάρμεν τα δυο μάτια

Επαράτησε τη βάρκα στο λιμάνι
κάτω στο Πασαλιμάνι
τραγουδάει κι όλο πίνει
ταυρομάχος πάει να γίνει

Μα ο άκαρδος ο ταύρος τον σκοτώνει
και στη γη τονε ξαπλώνει
σαν τον βλέπει η Κάρμεν κλαίει
πάει κοντά του και του λέει

Αχ Αντώνη μου, βαρκάρη μου σερέτη
τώρα μένω νέτη-σκέτη
μες στον κόσμο η καημένη
χήρα παραπονεμένη


Μουσική: Σπύρος Περιστέρης.
Στίχοι: Πιπίτσα Οικονόμου (= Μίνως Μάτσας).



*********************************




ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΕΛΛΑΚΗΣ ΠΕΡΠΙΝΙΑΔΗΣ


ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΜΕΝ


Απόψε Καρμεντσίτα μου
μπαρκάρω απ' τον Περαία
και στη Σεβίλλη έρχομαι
να κάνουμε παρέα

Γλυκιά μου Κάρμεν έρχομαι
κοντά να γνωριστούμε
και δίχως άλλο κούκλα μου
ταιράκια να γινούμε

Να δείς μπουζούκι να σταθείς
με ανοιχτό το στόμα
που θα ξεχάσεις ξέρε το
και τον Χερέδια ακόμα

Κι από τον ταύρο ξέρε το
δε θα 'χω αβαρία
γιατί έξι χρόνια έκανα
χασάπης στα σφαγεία


Μουσική: Παναγιώτης Τούντας.
Στίχοι: Β. Μαυροφρύδη.



*********************************



ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ


Η ΚΑΡΜΕΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ


Ήρθε η Κάρμεν στην Αθήνα
η Ιμπέριο Αρτζεντίνα
την κληρονομιά να πάρει
του Αντώνη του βαρκάρη.

Απ’ το τρένο μόλις φτάνει
τρέχει στο Πασαλιμάνι
την βαρκούλα ν’ αντικρίσει
τα κουπιά της να φιλήσει.

Κι που γύριζε η καημένη
βλέπει κατατρομαγμένη
μες την βάρκα τον Αντώνη
τα πανιά του να απλώνει.

Αντωνάκη μου βαρκάρη
ταυρομάχε παλικάρι
ζεις ακόμη ή γελιέμαι
σε θωρώ κι αναρωτιέμαι.

Κάρμεν Κάρμεν μη φωνάζεις
μη με βλέπεις και τρομάζεις
να πεθάνω ήταν κρίμα
κι έκανα το ψευτοθύμα.


Μουσική: Σπύρος Περιστέρης.
Στίχοι: Μίνως Μάτσας.



************************************



ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ ΟΙ REBET AGAINST THE MACHINE


ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΜΠΕΝΙΤΟ


Ο Μπενίτο κάποια νύχτα ζαλισμένος
είδε όνειρο ο καημένος,
πως βρισκόταν στην Αθήνα
σε μια φίνα λιμουζίνα.

Μα σα ξύπνησε και ρίχνει ένα βλέμμα,
είπε κρίμα νά ’ναι ψέμα,
ένα τέτοιο μεγαλείο,
βρε παιδιά, δεν είν’ αστείο.

Φέρτε πένα διατάζει και μελάνι,
τηλεσίγραφο μας κάνει,
μα του λέμε εν τω άμα,
αν βαστάς κάνε το θαύμα.

Δεν περάσανε παρά ολίγες μέρες
κι οι θαυματουργιές μας σφαίρες,
το τσαρούχι κι η αρβύλα
κάναν στον Μπενίτο νίλα.

Βρε Μπενίτο μη θαρρείς για μακαρόνια
τα ελληνικά κανόνια,
τά ’χουν χέρια δοξασμένα,
παληκάρια ανδρειωμένα.


Μουσική: Σπύρος Περιστέρης.
Στίχοι: Μίνως Μάτσας.

Ο ΒΡΥΚΟΛΑΚΑΣ


CHARLES BAUDELAIRE


Ο ΒΡΥΚΟΛΑΚΑΣ


Εσύ που μπήκες μαχαιριά
μες στην καρδιά μου τη θλιμμένη,
αγέλη εσύ δαιμονικιά
που αλλόφρονη και στολισμένη

το ταπεινό μου ήρθες μυαλό
να κάνεις κοίτη σου και χτήμα
–Άνανδρη που ’χεις με δετό
καθώς την άλυσο στο κρίμα,

καθώς τον παίκτη στα χαρτιά,
καθώς τον πότη στο μπουκάλι
και το νεκρό στη σκουλικιά,
–Καταραμένη ας είσαι πάλι!

Είπα του γρήγορου σπαθιού
τη λευτεριά να μου χαρίσει,
είπα του δόλιου φαρμακιού
τη δείλια μου να σταματήσει.

Μ’ αλί! Φαρμάκι και σπαθί
μου αντείπανε με καταφρόνια:
«Δεν πρέπει σου νά ’χεις λυθεί
απ’ τη σκλαβιά σου την αιώνια,

γιατί απ’ Εκείνης τη σκλαβιά
–χαμένε– αν σ’ έλυναν, στοχάσου,
Θ’ ανάσταινες με τα φιλιά
Το πτώμα του βρυκόλακά σου!»



Μετάφραση: Αλέξανδρος Μπάρας.
Από το βιβλίο: Αλέξανδρος Μπάρας, «Προσεγγίσεις στη γαλλική ποίηση», Πρόσπερος, Αθήνα 1986, σελ. 29.

ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΒΙΚΤΩΡ ΒΕΛΑΣΚΕΣ



ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο VICTOR VELAZQUEZ: EL REMATE

Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2010

ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΚΙ ΕΝΔΟΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΧΕΡΙΑ


PAUL VALÉRY


ΕΛΕΝΗ, Η ΛΥΠΗΜΕΝΗ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ


Γλαυκό! είμαι εγώ. Πέρα από τ’ άντρα φθάνω του θανάτου
ν’ ακούσω εγώ, με αναβαθμούς να σπα, ηχηρούς, το κύμα,
και ξαναβλέπω, τις αυγές, μέσ’ απ’ τη σκια οι γαλέρες
να ζωντανεύουνε με των χρυσών κουπιών την κόψη.

Τα ερημικά τα χέρια μου καλούνε τους μονάρχες
που τ’ αλατένια γένια τους τα δάχτυλά μου ετέρπαν.
Έκλαιγα. Αυτοί τραγούδαγαν τους σκοτεινούς των θριάμβους
και τα λιμάνια που άφησαν των πλοίων τους οι πρύμνες.

Ακούω την πτήση των κουπιών, οι βουερές του πόντου
κογχύλες κι οι πολεμικές σάλπιγγες, να ρυθμίζουν.
Τη βοή δεσμεύει το λαμπρό των ερετών τραγούδι.

Και οι θεοί! στην ηρωική πρώρα του πλοίου εξημμένοι,
με το αρχαίο, που προβάλλει ο αφρός, χαμόγελό τους,
σε μένα απλώνουν τα γλυπτά κι ενδοτικά τους χέρια.



Μετάφραση: Καίσαρ Εμμανουήλ.
Από το βιβλίο: Καίσαρ Εμμανουήλ, «Μεταφράσεις», Πρόσπερος, Αθήνα 1981, σελ. 37.

ΑΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ Ν’ ΑΚΟΥΣΕΙΣ


ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ


ΑΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ Ν’ ΑΚΟΥΣΕΙΣ


Αν δεν μπορείς να μ’ ακούσεις, δεν μπορώ να μιλήσω.
Η φωνή μου μπερδεύεται στην ίδια τη βουή της
σα μια μύγα σ’ ένα άδειο ποτήρι που το σκάπασε ένα γέρικο χέρι.
Κι είναι πολύ χαιρέκακοι οι γέροι όταν διασκεδάζουν.
Οι λέξεις κάθονται κρυμμένες ανάμεσα στα γράμματα.
Μια λυπημένη γυναίκα χτενίζει τα μακριά μαλλιά της
μπροστά στον καθρέφτη. Κοιτάει κατάματα το πρόσωπό της·
κοιτιέται μες στα κίτρινα μάτια της και βλέπει
το αργό προφίλ της. Αν μπορούσες ν’ ακούσεις
θα σού ’δειχνα ταυτόχρονα το προφίλ και το πρόσωπο
     ολόκληρο
και το μακρύ, αντεστραμμένο ποτάμι των μαλλιών της. Ναι,
ολόκληρο το πρόσωπο σαν άγαλμα περιστρεφόμενο
που παίρνει απ’ το βλέμμα σου την κίνηση και το αίμα.


                     Πράγα, 11.Ι.60



Από τη συλλογή: «Χρωματικές λεπτομέρειες» (1960).
Από το βιβλίο: Γιάννης Ρίτσος: «Ποιήματα», τ. Θ΄, Κέδρος, Αθήνα 1989, σελ. 84.

ΑΪΝΤΕ ΚΑΙ ΝΤΕ


Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ ΚΑΙ ΝΙΚΟ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗ


ΑΪΝΤΕ ΚΑΙ ΝΤΕ


Άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε και ντε
άιντε ντε
άιντε και ντε

Άιντε το τραίνο πήγαινε
όρθιος ο μηχανοδηγός
με το κασκέτο του στραβά
καλό τιμόνι κουμαντάριζε
μες στη καπνιά
μες στη βραδυά
με μπλούζα σα λυκοπροβιά
ασίκης μηχανοδηγός
με το μικρό μουστάκι του
καλό τιμόνι οδήγαγε
το τραίνο για τον ουρανό
άιντε και ντε...

Κι όλο στον ουρανό το τραίνο πήγαινε
άιντε και νύχτωνε
πίσω του δάσος ορφανό
άφηνε μιαν ουρά καπνό
στο ματωμένο δειλινό
άιντε ντε

Άιντε και ντε...
μες στην πετσέτα
το ψωμί και το κρομμύδι
ώρα για σκόλασμα παιδιά
ένας σπουργίτης μοναχά
τα ψίχουλα τσιμπολογά
άιντε και ντε...

Άιντε και ντε...
άιντε τα τραίνα βούλιαξαν
ένα μονάχο καταμόναχο
έξω απ' τις ράγες πήγαινε
με τους νεκρούς του θερμαστές
και τους νεκρούς εισπράκτορες
μια μαλακιάν ουρά καπνό
άφηνε μες στον ουρανό
μεγάλο δάσος ορφανό
μια μαλακιάν ουρά καπνό
στο μαραμένο δειλινό
άιντε και ντε...

Άιντε και ντε...
κάψα και σίδερο
Να μια, να δυο, να κι άλλη μια
δώσ' του ξινάρια και σφυριά
κι ο δυναμίτης στη βραχόπετρα
στα μάτια σου πέτρα μουγκή
στα μάτια σου πέτρα σκληρή
σπίτι δεν έχτισες εσύ
με τη δουλειά σου τη βαριά
χτίσ' το λοιπόν με την βαρειά
- να δυο, να τρεις, να κι άλλη μια
κι ο κόκορας λαλεί μακριά
άιντε και ντε...

ΛΕΟΠΑΡΝΤΙ!




GIACOMO LEOPARDI (1798-1837)


LA SERA DEL DÍ DI FESTA

Dolce e chiara è la notte e senza vento,
E queta sovra i tetti e in mezzo agli orti
Posa la luna, e di lontan rivela
Serena ogni montagna. O donna mia,
Già tace ogni sentiero, e pei balconi
Rara traluce la notturna lampa:
Tu dormi, che t'accolse agevol sonno
Nelle tue chete stanze; e non ti morde
Cura nessuna; e già non sai nè pensi
Quanta piaga m'apristi in mezzo al petto.
Tu dormi: io questo ciel, che sì benigno
Appare in vista, a salutar m'affaccio,
E l'antica natura onnipossente,
Che mi fece all'affanno. A te la speme
Nego, mi disse, anche la speme; e d'altro
Non brillin gli occhi tuoi se non di pianto.
Questo dì fu solenne: or da' trastulli
Prendi riposo; e forse ti rimembra
In sogno a quanti oggi piacesti, e quanti
Piacquero a te: non io, non già, ch'io speri,
Al pensier ti ricorro. Intanto io chieggo
Quanto a viver mi resti, e qui per terra
Mi getto, e grido, e fremo. Oh giorni orrendi
In così verde etate! Ahi, per la via
Odo non lunge il solitario canto
Dell'artigian, che riede a tarda notte,
Dopo i sollazzi, al suo povero ostello;
E fieramente mi si stringe il core,
A pensar come tutto al mondo passa,
E quasi orma non lascia. Ecco è fuggito
Il dì festivo, ed al festivo il giorno
Volgar succede, e se ne porta il tempo
Ogni umano accidente. Or dov'è il suono
Di que' popoli antichi? or dov'è il grido
De' nostri avi famosi, e il grande impero
Di quella Roma, e l'armi, e il fragorio
Che n'andò per la terra e l'oceano?
Tutto è pace e silenzio, e tutto posa
Il mondo, e più di lor non si ragiona.
Nella mia prima età, quando s'aspetta
Bramosamente il dì festivo, or poscia
Ch'egli era spento, io doloroso, in veglia,
Premea le piume; ed alla tarda notte
Un canto che s'udia per li sentieri
Lontanando morire a poco a poco,
Già similmente mi stringeva il core.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Benedetta Valanzano.

ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΑΛΒΕΡΤΟ ΜΕΡΛΟ: ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΞΙΔΙ



ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ALBERTO MERLO: EL ÚLTIMO VIAJE

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΘΟΔΩΡΟ ΠΕΠΠΑ


Χρόνια πολλά Θόδωρε!

CHUCK BERRY, ROLL OVER BEETHOVEN

Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

ΠΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΞΕΡΩ ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩ


GUILLAUME APOLLINAIRE


ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ


Καλέ μου, ομορφονιέ, Τσιγγάνε,
άκου οι καμπάνες πώς χτυπάνε.
Κάθε φορά τρελά αγαπιόμαστε
νομίζοντας πως δε φαινόμαστε.

Μα δεν κρυφτήκαμε καλά,
μας είδαν όλες οι καμπάνες
απ’ τα καμπαναριά ψηλά
και στο ντουνιά το διαλαλάνε.

Αύριο ο Γιάννης κι ο Θωμάς,
η Μάρω, η Μάρθα κι η Μαρίνα,
η φουρναρίνα κι ο ψωμάς
και η εξαδέλφη μου η Κατίνα

θα γελούν όταν θα περνώ.
Πια δεν θα ξέρω τί να κάνω.
Μακριά μου θά ’σαι, θα πονώ
Κι ίσως, ακόμα, να πεθάνω.



Μετάφραση: Μήτσος Παπανικολάου.
Από το βιβλίο: Μήτσος Παπανικολάου, «Μεταφράσεις», β΄ έκδοση, Εκδόσεις Πρόσπερος, Αθήνα 1987, σελ. 7.



**************************


LES CLOCHES


Mon beau tzigane mon amant
Écoute les cloches qui sonnent
Nous nous aimions éperdument
Croyant n'être vus de personne

Mais nous étions bien mal cachés
Toutes les cloches à la ronde
Nous ont vus du haut des clochers
Et le disent à tout le monde

Demain Cyprien et Henri
Marie Ursule et Catherine
La boulangère et son mari
Et puis Gertrude ma cousine

Souriront quand je passerai
Je ne saurai plus où me mettre
Tu seras loin Je pleurerai
J'en mourrai peut-être

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΝΑΠΟΛΗΣ





Η CONCETTA BARRA ΚΑΙ Η MARINA BRUNO ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ: NASCETTE MMIEZO' O MARE

ΘΕΙΟΣ ΕΡΩΤΑΣ


MICHELANGELO BUONARROTI (1475-1564)


ΘΕΙΟΣ ΕΡΩΤΑΣ


Στη γη άλλο από το κάλλος δε μ’ ευφραίνει
και ζωντανό στα ουράνια μ’ ανεβάζει:
μέσα στα εκλεχτά πνεύματα με βάζει,
χάρη, σπάνια στον άνθρωπο δοσμένη.

Το πλάσμα έτσι στον Πλάστη του ταιριάζει
που η τέχνη μου σ’ αυτόν είναι υψωμένη
με θείες έννοιες, ιδέες, λόγους πλασμένη
κι αγάπης φλόγα που καίει κι εκστασιάζει.

Κι αν από δύο ωραία μάτια γοητεμένος
δε φεύγω, έχω σ’ αυτά το φως γνωρίσει
που στο δρόμο του Θείου θα μ’ οδηγήσει.

Κι αν στη λάμψη τους καίγομαι αναμμένος
γλυκά στο θείο μου πυρ λάμπει το τέλειο
της ουράνια χαράς το χαμογέλιο.



Μετάφραση: Άρης Δικταίος.

ΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ


ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΚΑΪΦΥΛΛΙΑΣ


ΠΕΡΝΟΥΝ ΟΙ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ


Μουσική: Θανάσης Γκαϊφύλλιας.
Στίχοι: Αντώνης Παπαϊωάννου.
Δίσκος: Φύλλο Πορείας 1985.
Ενορχήστρωση: Χάρης Ανδρεάδης.
Παραγωγή: Φίλιππος Παπαθεοδώρου.

ΜΑΡΙ ΛΟΥΙΖΕ ΚΑΣΝΙΤΣ!



MARIE LUISE KASCHNITZ (1901-1974)


NUR DIE AUGEN


Tauft mich wieder
Womit?
Mit dem nächstbesten Wasser
Dem immer heiligen.
Legt mir die Hand auf
Gebt mir den nächstbesten Namen
Einen geschlechtslosen
Frühwind- und Tannennamen
Für das letzte Stück Wegs.
Verwandelt mich immerhin
Nur meine Augen laßt mir
Diese von jeher offen
Von jeher tauglich.



Το υλικό της ανάρτησης μάς το έστειλε η εικονιζόμενη φίλη του ιστολογίου κ. Elisa Nájera.

ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ



ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ: ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ

ΜΕ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ


ΕΙΡΗΝΗ ΣΟΥΡΓΙΑΔΑΚΗ


ΤΟ ΣΟΝΕΤΤΟ ΤΟΥ ΕΡΧΟΜΕΝΟΥ


Αυτές οι μέρες έχουν πάντα αίσιο τέλος
Μάγισσες ηττημένες που θα φύγουν
Χρυσές πλεξίδες σε παράθυρα που ανοίγουν
Δράκοι που πέφτουνε νεκροί από ένα βέλος

Μη βγεις ποτέ μέσα από τις σελίδες
Εκεί θα είσαι η δική μου αγαπημένη
Με μάγους και με ξωτικά τριγυρισμένη
κι απ’ τις δικές μου τις στεγνές ελπίδες

Θα ρθώ και θα σε πάρω κάποιο βράδυ
Σαν πρίγκιπας με το άτι σαν ιππότης
Κουτσός και μολυβένιος στρατιώτης

Ή ακόμα, με της μάχης το σημάδι
Σα βάτραχος, σαν κύκνος ή σα λύκος
Μα όπως και νά 'χει, πληγωμένος ως συνήθως

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣE ΑΘΛΙΟΤΗΤΕΣ


Αντιγράφω από το ΒΗΜΑ της 22.9.2010:

Τη γλώσσα της αλήθειας επέλεξε για μία ακόμη φορά, χθες, ο κ. Θ. Πάγκαλος για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο επί χρόνια διασπάθιζαν οι κυβερνήσεις το δημόσιο χρήμα, επισκιάζοντας και την πρώτη κοινή εμφάνισή του στην εθνική αντιπροσωπεία με τον υπουργό Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούση.
Ο κ. Πάγκαλος έκλεψε την παράσταση στη συνεδρίαση της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, όταν διηγήθηκε στους βουλευτές τι απαντά όταν τον ρωτούν οι πολίτες «πού τα φάγατε τα λεφτά;». «Η απάντηση η δική μου είναι ότι τα φάγαμε όλοι μαζί σε μια πρακτική αθλιότητας, εξαγοράς και διασπάθισης του δημοσίου χρήματος» υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, προκαλώντας πανδαιμόνιο διαμαρτυριών από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης.
Ο κ. Πάγκαλος στηλίτευσε με τον τρόπο αυτόν τους διορισμούς στο Δημόσιο που έγιναν όλα τα προηγούμενα χρόνια, ενώ αναφέρθηκε και σε «πιέσεις από συναδέλφους βουλευτές» που δέχθηκε, όπως είπε, για να μην προχωρήσει σε αποκαλύψεις για τον τρόπο που έγιναν προσλήψεις στις παραμονές της τελευταίας προεκλογικής περιόδου στην εταιρεία Αγρογή του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. «Μου ζητήθηκε να κάνω ένα βήμα συνενοχής για να μην εκτεθούν βουλευτές που είχαν διορίσει δικούς τους ανθρώπους, αλλά δεν το δέχθηκα» τόνισε. Ως χαρακτηριστικό δείγμα οργίου ρουσφετολογικών προσλήψεων ανέφερε εκτός από την Αγρογή ΑΕ και τον Οργανισμό Προώθησης Ελληνικών Προϊόντων (ΟΠΕΠ), σημειώνοντας ότι ο τερματισμός των διορισμών από το παράθυρο ήταν «τεράστιο λαϊκό αίτημα».
Οι αναφορές του κ. Πάγκαλου προκάλεσαν την αντίδραση του πρώην υπουργού Εσωτερικών της ΝΔ κ. Πρ. Παυλόπουλου, ο οποίος σχολίασε ότι «αυτά είναι αφορισμοί που όχι μόνο δεν τους αποδεχόμαστε, αλλά κι αν είναι αλήθεια αποτελεί ένα είδος αυτοκριτικής του ΠαΣοΚ για τα όσα έγιναν τη δεκαετία του 1980, όταν υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων» . Στις αιχμηρές επισημάνσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης απάντησε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δ. Παπαδημούλης κάνοντας λόγο για ισοπεδωτική λογική, ενώ τόνισε ότι δεν έχουν όλα τα κόμματα το ίδιο μερίδιο ευθύνης.


*********************************************************

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ "ΒΗΜΑ":

ΓΕΙΑ ΣΟΥ, ΡΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΦΥΛΛΑΔΑ!


Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΑΛΟ:

ΠΑΓΚΑΛΕ, ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΠΑΡΑΔΕΧΕΣΑΙ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ (ΣΥ ΕΙΠΑΣ), ΑΛΛΑ ΣΕ Ο,ΤΙ ΜΕ ΑΦΟΡΑ, ΓΝΩΡΙΖΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΔΕΧΟΜΑΙ (ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΣΕΝΑ ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΚΑΝΕΝΑΝ ΕΚ ΤΩΝ ΟΜΟΙΩΝ ΣΟΥ) ΚΑΜΜΙΑ ΚΟΥΒΕΝΤΑ. ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΚΟΙΝΟ.

ΠΑΓΚΑΛΕ, ΔΕΝ ΤΑ ΦΑΓΑΜΕ ΜΑΖΙ, ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΜΕ ΚΑΛΕΣΕΣ ΠΟΤΕ ΝΑ ΦΑΜΕ ΜΑΖΙ ΤΙΠΟΤΑ.
ΤΑ ΦΑΓΑΤΕ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΝΩΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΣΑΣ.
ΤΑ ΦΑΓΑΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΑΣ.
ΑΥΤΟ, ΠΑΓΚΑΛΕ, ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΟΣΟ ΠΟΛΥ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ -ΟΠΩΣ ΕΛΕΓΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΓΟΝΟΙ- ΚΑΙ ΤΥΦΛΩ ΔΗΛΟΝ.
ΚΑΙ ΠΟΥ 'ΣΑΙ: ΚΟΨΕ ΤΙΣ ΧΟΝΤΡΑΔΕΣ!


Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ:

ΚΑΛΑ, ΑΦΗΣΤΕ, ΕΠΕΙΣΘΗΜΕΝ!